Άκου ανθρωπάκο της Ελλάδας του '12. Του Μενέλαου Βούλγαρη

Το 1948 ο Βίλχελμ Ράιχ έγραψε το περίφημο βιβλίο "Άκου ανθρωπάκο". Στο βιβλίο του αυτό μιλούσε για τον μέσο ανθρωπάκο που τα περιμένει όλα έτοιμα, που αναθέτει σε άλλους να αποφασίζουν για αυτόν, που βολεύεται με κάθε ευκαιρία εις βάρος των συνανθρώπων του, που είναι ένας μικρός άνθρωπος, ένας ανθρωπάκος.



Σήμερα στην Ελλάδα του 2012 βρίσκουμε τον ίδιο ανθρωπάκο μόνο που τώρα έχει υποστηρικτές και καθοδηγητές. Ο έλληνας ανθρωπάκος του 2012 δεν είναι αυτός που έχει βολευτεί, που έχει ψηφίσει ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ, αυτός που είναι στο δημόσιο με μέσο ή αυτός που παρόλο την κρίση ο μισθός του έμεινε ανέπαφος.

Ο ανθρωπάκος δεν είναι το κομματόσκυλο και ο διεφθαρμένος εφοριακός. Ο ανθρωπάκος είναι ο μέσος άνθρωπος που πλήγεται και βλέπει τη ζωή του να γυρίζει στο μηδέν και δεν κάνει τίποτα για αυτό. Ο ανθρωπάκος που μετά από 8 ώρες στην δουλεία με μισθό 500 ευρώ γυρνάει σπίτι και βλέπει τηλεόραση και ειδήσεις.

Ο ανθρωπάκος αυτός λοιπόν κάθεται σπίτι του, βγαίνει που και που με τους φίλους του και μιλάει και λέει μεγάλα πράγματα. Λέει ότι δεν αντέχει άλλο. Λέει ότι τα πράγματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Λέει ότι ο λαός πρέπει να βγει στους δρόμους και να ρίξει αυτή την κωλοκυβέρνηση. Λέει, λέει και όλο λέει.

Η αλήθεια είναι όμως ότι ο ανθρωπάκος φοβάται. Φοβάται να βγει στον δρόμο γιατί δε θέλει να φάει ξύλο. Περιμένει λοιπόν την ώρα που ο λαός θα είναι έτοιμος να ξεσηκωθεί, θα βγει στους δρόμους και τότε θα επιλέξει με κάθε μέσο να διεκδικήσει το δίκιο του. Φοβάται όμως ακόμα να βγει στο δρόμο γιατί είναι πολύ μικρός για να σηκώσει το βάρος του να βγει πρώτος.

Αλλά δεν είναι ο πρώτος. Η κατάσταση στη χώρα μας μπορεί τώρα να φτάνει στο απροχώρητο ,αλλά η κατάσταση έχει φτάσει εκεί σε πολλές οικογένειες. Η χώρα μπορεί τώρα να πτωχεύει αλλά υπάρχουν πολλές οικογένειες που εδώ και καιρό έχουν πτωχεύσει, πολλοί άνθρωποι που έχουν μείνει άνεργοι, πολλά σπίτια που δεν έχουν να πληρώσουν λογαριασμούς, πολλοί γονείς που βλέπουν τα παιδιά τους να πεινάνε. Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι έχουν ήδη βγει στον δρόμο. Στην αρχή ειρηνικά και όταν είδαν ότι δεν πάει άλλο, όταν έφτασαν να έχουν να ανησυχούν και για τη γιαγιά, που της πετσοκόβουν τη σύνταξη, πέρα από τον εαυτό τους και τα παιδιά τους, τότε περάσανε στο επόμενο στάδιο.

Θα περίμενε κανείς ο ανθρωπάκος να έβρισκε έναυσμα από αυτό και να έβγαινε επιτέλους μαζί τους στους δρόμους να ρίξει αυτή την κυβέρνηση να καταδικάσει έμπρακτα αυτή την πολιτική πριν φτάσει και αυτός σε εκείνο το σημείο. Αλλά πουθενά ο ανθρωπάκος. Ο ανθρωπάκος είναι σπίτι του και βλέπει τηλεόραση. Και θα μου πεις μα αυτός εντάξει φοβόταν να κατέβει πρώτος αλλά τώρα είναι και άλλοι όπως ήλπιζε, γιατί δεν είναι στο δρόμο να παλεύει.

Γιατί ο ανθρωπάκος εθελοτυφλεί. Δε βλέπει ανθρώπους, βλέπει κάφρους και μπάχαλους. Δε βλέπει ανέργους οικογενειάρχες που δεν έχουν να ταΐσουν τα παιδιά τους, δε βλέπει φοιτητές απελπισμένους χωρίς μέλλον, βλέπει παρακρατικούς μηχανισμούς.

Και μέσα σε όλα αυτά τα κανάλια είναι εκεί για τον ανθρωπάκο. Θα παρουσιάσουν τον μπάχαλο που έκαψε το αττικόν ως τον πλιατσικολόγο παρακρατικό κάφρο, όχι ως τον απελπισμένο πολίτη. Το αττικόν θα γίνει θέμα στις ειδήσεις, πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες επισκιάζοντας τον βασικό μισθό στα 450 ευρώ, την κατάργηση των εργατικών κατακτήσεων, και το νέο απάνθρωπο χαράτσι που επέβαλε η κυβέρνηση. Μα κάηκε το αττικόν... Και ο ανθρωπάκος έχει να λέει τώρα για τους απολίτιστους που κάψανε το ιστορικό αυτό κτήριο.

Και άντε τα κανάλια ελέγχονται από τις κυβερνήσεις και τους προύχοντες και έχουν λόγο να τα λένε αυτά. Ο ανθρωπάκος γιατί τα πιστεύει; Αφού προχτές είδε τον διπλανό του να μετακομίζει την οικογένεια σε δυάρι γιατί δεν υπάρχουν λεφτά. Εχτές του είπε το παιδί του για τον Κωστάκι στο σχολείο που είναι νηστικός 3 μέρες. Σήμερα του ήρθε το νέο χαράτσι το οποίο όλως παραδόξως αυξήθηκε ενώ ο μισθός του μειώθηκε. Γιατί; Γιατί έτσι ο ανθρωπάκος μπορεί να μείνει λίγο ακόμα σπίτι. Γιατί αν δει την αλήθεια και έχει λίγο τσίπα πάνω του πρέπει να βγει με τη πέτρα στο χέρι και να παλέψει για τους συνανθρώπους του, να παλέψει γιατί σε λίγο και αυτός εκεί θα είναι. Δε θα βγει βέβαια μαζί με τους παρακρατικούς και τους προβοκάτορες.

Ποιός θα έβγαινε;

ΑΛΛΑ ΟΧΙ. Ο Ανθρωπάκος εθελοτυφλεί γιατί αυτό ξέρει να κάνει. Γιατί μια ζωή έχει μάθει να βάζει άλλους να παίρνουν αποφάσεις για αυτόν άλλους να δρουν για αυτόν. Από το σπίτι του που οι γονείς του που του έλεγαν πάντα τι να κάνει, από το πανεπιστήμιο που επαναστάτησε σύμφωνα με την καθοδήγηση της κνε και σε όλη του τη ζωή που εξέλεγε ανθρώπους σε κάθε βαθμίδα για να παίρνουν αποφάσεις και να του λένε τι να κάνει, ή ακόμα καλύτερα να δρουν για αυτόν. Η αλήθεια είναι λοιπόν ότι ο ανθρωπάκος δε φοβάται τον αστυνόμο που θα βρει απέναντί του αν πάρει την κατάσταση στα χέρια του, δε φοβάται τα δικαστήρια αν συλληφθεί. Φοβάται την ίδια την ιδέα του να δράσει.

Φοβάται, γιατί δε ξέρει να το κάνει. Περιμένει λοιπόν να αναθέσει την επανάσταση σε κάποιον, ή ακόμα καλύτερα να βγουν οι υπόλοιποι να κάνουν ότι είναι να κάνουν και αυτός απλά να απολαύσει το αποτέλεσμα πάντα φοβισμένος και μικρός στο σπίτι του

ΦΟΒΑΤΑΙ ΓΙΑΤΙ ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ ΑΥΤΟΣ.

Όχι ανθρωπάκο δε θα σε στηρίξω όσο και αν το θες

Όχι ανθρωπάκο δε θα σε δικαιολογήσω όσο και αν το χρειάζεσαι

Γιατί όταν σε χρειάστηκα εγώ, εσύ ήσουν φοβισμένος στο σπίτι σου με τη τηλεόραση σου αγκαλιά και με έβριζες που έκαιγα την Αθήνα.

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ - ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Σήμερα η τρόικα μας ανακοίνωσε ότι είμαστε υπό κατοχή. Ετσι ερμηνεύονται τα λόγια των εκπροσώπων της.
Απο την άλλη πλευρά ο ΓΑΠ είπε «Δεν υπάρχει θέμα να απωλέσουμε βασικά στοιχεία της εθνικής μας κυριαρχίας».
Και από το σημείο αυτό, όπως όλοι μας αντιλαμβανόμαστε,ο ΓΑΠ έχει καταλήξει πως θα χάσουμε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας, που όμως δεν αποτελεί βασικό στοιχειο της ίδιας της εθνικής κυριαρχίας... Με απλά λόγια, γνωρίζει (ή έχει ήδη συμφωνήσει) στην απώλεια εθνικής κυριαρχίας!
Από σήμερα πρέπει ο αγώνας που κάνουμε να είναι απελευθερωτικός. Πρέπει να διώξουμε τον ξένο ζυγό καθώς και όλους αυτούς που συνέναισαν σε αυτόν.
Πρέπει όλα τα κόμματα να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Τα κόμματα της αριστεράς θα έπρεπε να αποσυρθούν από το κοινοβούλιο και να γίνουν μπροστάρηδες ενός τέτοιου αγώνα για την ελευθερία και την λαική κυριαρχία. Το οφείλουν στην ιστορία τους, το οφείλουν στις ιδέες τους, το οφείλουν στο λαό.

ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ Δ. ΚΟΥΦOΝΤΙΝΑ

Ο Κουφοντίνας έκλεισε την απολογία του, κλαίγοντας, με ένα ποίημα του Κωστή Παλαμά, που αναφέρεται στην προτροπή πατέρα προς το γιό του να μην παρατήσει το περιβόλι που του κληροδοτεί και να μην φοβηθεί «το χαλασμό και τη φωτιά» αλλά να κτίσει κάστρα και αν χρειαστεί, μέσα σε αυτά να «ταμπουρωθεί».

Oι Πατέρες
(τελευταία στροφή από το ποιήμα των 235 στίχων)

Παιδί, το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις,
όπως το βρεις κι όπως το δεις να μην το παρατήσεις.
Σκάψε το ακόμα πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα
και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτυνε τη γη του
κι ακλάδευτο, όπου μπλέκεται, να το βεργολογήσεις,
και να του φέρεις το νερό το αγνό της βρυσομάνας
κι αν αγαπάς τ'ανθρωπινά κι όσα άρρωστα δεν είναι
ρίξε αγιασμό και ξόρκισε τα ξωτικά, να φύγουν,
και τη ζωντάνια σπείρε του μ'όσα γερά, δροσάτα.
Γίνε οργοτόμος, φυτευτής, διαφεντευτής!
Κι αν είναι
κι έρθουνε χρόνια δίσεχτα, πέσουνε καιροί οργισμένοι
κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα, κι όσα δέντρα
για τίποτ'άλλο δε φελάν παρά για μετερίζια ,
μη φοβηθείς το χαλασμό.Φωτιά! Τσεκούρι!Τράβα
ξεσπέρμεψέ το, χέρσωσε το περιβόλι, κόφτο
και χτίσε κάστρο απάνω του και ταμπουρώσου μέσα
για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούργια γέννα,
π'όλο την περιμένουμε κι όλο κινάει για να'ρθει,
κι όλο συντρίμμι χάνεται στο γύρισμα των κύκλων.
Φτάνει μια ιδέα να στο πει, μια ιδέα να στο προστάξει.
κορώνα ιδέα, ιδέα σπαθί, που θα είν'απάνου απ'όλα.

Κωστής Παλαμάς (1859-1943) 

ΔΕΝ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΜΕ ΩΣ ΧΩΡΑ....ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΜΕ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Επειδή πολύς λόγος γίνετε τελευταία για το εάν θα χρωκοπήσουμε ως χώρα, θ΄ αναφερθώ για τις ευθύνες που έχουμε όλοι μας.
Μάθαμε ως άνθρωποι ότι όλα γύρω μας είναι το χρήμα, και όλοι μας αναλωθήκαμε στο κυνήγι του.
Πάντα η εκάστοτε εξουσία αποτελούσε πρότυπο για μας και τα παιδιά μας.
Πάντα οι μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες αποτελούσαν το όνειρο της κοινωνίας και γι΄αυτους τους λόγους ποτέ δεν αντιδράσαμε σε κάθε σκάνδαλο που γινότανε δίπλα μας. Σήμερα που η φτώχεια έχει αγγίξει όλους μας, έχουν αρχίσει ν΄ακούγοντε πιο πολλές φωνές ενάντια στα μέτρα και ενάντια σε αυτούς που καρπωθήκανε τον πλούτο μας.
Ηρθε η ώρα της αυτοκριτικής μας.
Ηρθε η ώρα να δούμε ότι δεν χρεωκοπήσαμε ως χώρα...χρεωκοπήσαμε ως άνθρωποι.
Πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμα υγιείς άνθρωποι.
Πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι με ιδανικά,αρχές και αξίες.
Αντισταθείτε...
Το μέλλον  ξεκινάει με μας.

ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΤΗΣ ΟΑΧΑΚΑ

“Tι θα μπορούσε να ωθήσει νοικοκυρές, φοιτητές, εργάτες, θρησκευόμενους, επιστήμονες, αγρότες, ιθαγενείς και μη ιθαγενείς, άνεργους, οργισμένους εφήβους και φιλήσυχα γεροντάκια, να βρεθούν πίσω από το ίδιο οδόφραγμα με μια πέτρα στο χέρι;

Τι θα μπορούσε να τους οδηγήσει στο να καταλάβουν την πόλη τους και να συζητούν όλοι μαζί σε ανοιχτές συνελεύσεις τη δημιουργία των νόμων και του Συντάγματος που θα ορίζει τη ζωή τους;

Τον Μάιο του 2006, 70.000 δάσκαλοι της Πολιτείας Οαχάκα του Μεξικού ξεκίνησαν μια ειρηνική διαμαρτυρία με αίτημα την αύξηση των πενιχρών μισθών τους και την αναβάθμιση των συνθηκών εκπαίδευσης. Ζητούσαν το κράτος να παρέχει στους ξυπόλυτους και υποσιτισμένους μαθητές τους παπούτσια ώστε να μπορούν να διασχίσουν τα βουνά για να φτάσουν στο σχολείο, και πρωινό γεύμα ώστε να μην ζαλίζονταν κατά τη διάρκεια του μαθήματος.

Ο κυβερνήτης της Πολιτείας Ουλίσες Ρουίς, αρνήθηκε να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους και οι δάσκαλοι κήρυξαν απεργία διαρκείας. Έστησαν μια κατασκήνωση στην κεντρική πλατεία της Οαχάκα και από τις σκηνές τους άρχισαν να λειτουργούν και έναν ραδιοφωνικό σταθμό, το Ράδιο Τέντα. Ίσως και αυτή η διαμαρτυρία των δασκάλων να τελείωνε άδοξα όπως τόσες και τόσες άλλες. Η απόφαση όμως του Κυβερνήτη να τους διαλύσει με τη βία, υπήρξε η σπίθα μιας εξέγερσης που έμελε να αποκτήσει απρόσμενα χαρακτηριστικά…

Όταν, ένα ξημέρωμα του Ιουνίου, οι κάτοικοι της Οαχάκα είδαν πάνοπλους αστυνομικούς να επιτίθενται βάναυσα στους απεργούς, η οργή για την αστυνομική βαρβαρότητα και το αίσθημα αλληλεγγύης απέναντι στους δασκάλους, τους έκανε να αντιδράσουν… κάπως απρόσμενα:

Ξεχύθηκαν στους δρόμους, ενώθηκαν με τους απεργούς και μετά από οδομαχίες ωρών, ανακατέλαβαν την πλατεία απωθώντας τις αστυνομικές δυνάμεις.
Οι φιλήσυχοι κάτοικοι της Πολιτείας, που για πρώτη φορά στη ζωή τους γνώρισαν την οσμή των δακρυγόνων, απαίτησαν αμέσως την παραίτηση του Κυβερνήτη.
Του τα είχαν άλλωστε μαζεμένα.
Το 2004 «εξελέγη» εν μέσω καταγγελιών για νοθεία, ακολούθησαν καταγγελίες για άκρατο αυταρχισμό και απύθμενη διαφθορά…

Έτσι, νέοι και γέροι, νοικοκυρές και φοιτήτριες, αγρότες, εργάτες, επιστήμονες, άνεργοι, θρησκευόμενοι και μη, ενώνονται σε ένα κίνημα πρωτόγνωρο. Οι κοινότητες των ιθαγενών δηλώνουν αμέσως την συμμετοχή τους: Ιθαγενείς Μίχε καταλαμβάνουν ένα αστυνομικό τμήμα και καίνε τις στολές και των εξοπλισμό των αστυνομικών. Έπειτα, και οι κοινότητες των ιθαγενών Ζαποτέκων, ενώνονται με τους δασκάλους. Κι αφού το Ράδιο Τέντα καταστράφηκε, οι φοιτητές καταλαμβάνουν το ραδιόφωνο του Πανεπιστημίου, το Ράδιο Ουνιβερσιδάδ και εκπέμπουν από εκεί.

Τις επόμενες ημέρες, 365 λαϊκές οργανώσεις της Πολιτείας σχηματίζουν την ΑPPO, τη «Λαϊκή Συνέλευση του Λαού της Οαχάκα». Στην οργάνωση που αποφασίζει τα πάντα μέσω ανοιχτών συνελεύσεων, συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί, όλες σχεδόν οι κοινωνικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις της Πολιτείας, τα ιθαγενικά συμβούλια και οι απλοί πολίτες. Δεν γίνονται όμως δεκτά τα κόμματα και οι κάθε είδους «ηγέτες».

Τα αιτήματα των εκπαιδευτικών περνούν σε δεύτερη μοίρα, η λαϊκή συνέλευση αποφασίζει «διαρκή αγώνα μέχρι να παραιτηθεί ο διεφθαρμένος Κυβερνήτης Ουλίσες Ρουίς και να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής στην Πολιτεία». Καταλαμβάνονται 22 κρατικά κτίρια, παραλύουν δρόμοι και εθνικές αρτηρίες…
Ο Κυβερνήτης, αρκείται στη δήλωση «τους Κυβερνήτες ο Θεός τους διορίζει, και μόνο ο Θεός τους καθαιρεί»!

Η Οαχάκα είναι μια από τις φτωχότερες και πιο υποβαθμισμένες Πολιτείες του Μεξικού, πολλοί μάλιστα από τους κατοίκους χρειάζονται πάνω από τρεις ημέρες περπάτημα μέσα από τα βουνά για να φτάσουν στην πρωτεύουσά της. Ο πληθυσμός της δεν ξεπερνά τα 3.5 εκατομμύρια, όταν όμως το καλοκαίρι οι εξεγερμένοι πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας, συμμετέχουν σε αυτήν πάνω από 800.000 πολίτες (1,5 εκατομμύριο σύμφωνα με άλλες πηγές).

Κι ενώ το Μεξικό ετοιμάζεται για τις εκλογές της κεντρικής πολιτικής του σκηνής, αυτές που θα αναδείξουν τον νέο Πρόεδρο της χώρας, είναι πλέον φανερό ότι «κάτι περίεργο συμβαίνει στην Οαχάκα».

Την 1 Αυγούστου νοικοκυρές κάνουν πορεία κραδαίνοντας κατσαρόλες. Μια ομάδα από τις νοικοκυρές-διαδηλώτριες κατευθύνεται προς το κτίριο της κρατικής τηλεόρασης. Είναι αγανακτισμένες με την σιωπή που επικρατεί στα Μέσα. Ζητούν να εμφανιστούν για λίγα λεπτά στην οθόνη προβάλλοντας τα αιτήματά τους. Τους το αρνούνται. Και τότε οι νοικοκυρές καταλαμβάνουν τον σταθμό! Πολλές από αυτές δεν γνωρίζουν καν ανάγνωση, ούτε κουβέντα βέβαια για γνώσεις γύρω από τον χειρισμό των μηχανημάτων. Παρ’ όλα αυτά, εκπέμπουν τηλεοπτικό πρόγραμμα επί 21 ολόκληρες ημέρες. Προβάλουν εκπαιδευτικά προγράμματα και ντοκιμαντέρ, ανάμεσα στις ανακοινώσεις της APPO…

Όταν «άγνωστοι» πυροβολούν τις εγκαταστάσεις του τηλεοπτικού σταθμού, οι άοπλες γυναίκες που νιώθουν τις σφαίρες να περνούν ξυστά, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το κτίριο. Η απάντηση των πολιτών της Οαχάκα είναι ξανά άμεση: Μέσα σε δύο ώρες καταλαμβάνουν και τους 12 ραδιοφωνικούς σταθμούς που υπάρχουν στην πόλη τους.

Ακολουθεί… η γνωστή ιστορία:

Συλλήψεις και βασανισμοί.

Παρακρατικά «τάγματα θανάτου» περιφέρονται στην πόλη πυροβολώντας. Πολίτες «εξαφανίζονται» και ξένοι δημοσιογράφοι δολοφονούνται στους δρόμους μέρα μεσημέρι…
Και η επιδρομή της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας που καταλαμβάνει την κεντρική πλατεία της πόλης και παρκάρει εκεί τα θωρακισμένα οχήματά της. Οι αστυνομικοί επιτίθενται από ξηράς και αέρος στο κατειλημμένο Πανεπιστήμιο της πόλης. Μέρες και νύχτες που θυμίζουν τον ελληνικό Νοέμβρη του ’73…

Ακολουθεί όμως και… μια όχι και τόσο αναμενόμενη ιστορία:

Το κίνημα παραμένει ενωμένο, χωρίς αρχηγούς και κομματική καθοδήγηση. Στις αρχές του Νοέμβρη μάλιστα, το Κογκρέσο της APPO (Constitutive Congress of APPO) συζητά σε ανοιχτή συνέλευση τη διαδικασία για τη δημιουργία Συντάγματος και νόμων που θα καθορίζουν τη ζωή στην εξεγερμένη Πολιτεία.
Όλοι δηλώνουν αποφασισμένοι να μην υποχωρήσουν αν δεν παραιτηθεί ο Κυβερνήτης. Οι κάτοικοι στήνουν 2.000 οδοφράγματα στους δρόμους τους…

Από τα τέλη του Νοέμβρη και έπειτα, πολίτες βγαίνουν στην παρανομία, κρύβονται σε εκκλησίες, στα βουνά, σε γειτονικές Πολιτείες…

Σύμφωνα με την APPO, μέχρι σήμερα, 17 άνθρωποι δολοφονήθηκαν και 304 συνελήφθησαν. Οργανώσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δημοσιοποιούν 291 τεκμηριωμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ηλεκτροσόκ στα γεννητικά όργανα, στα πέλματα των ποδιών, χτυπήματα, σεξουαλική βία, σπασμένα κόκαλα…). Σύμφωνα όμως με τους πολίτες της Οαχάκα, «τίποτε δεν έχει τελειώσει»…
Το άρθρο αυτούσιο είναι από το blog  gmargari.wordpress.com .Ευχαριστούμε.

ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΧΙΑ

Διαπιστώνοντας πως ο χώρος του Τεκτονισμού,λόγω αφ'ενος του πολλυσυλεκτικού του χαρακτήρα,αλλά και αφ'ετέρου απο την τυπολατρική του μορφή,καταλήγει να έλκει συνήθως δυο βασικούς τύπους ανθρώπων.
Τελείως συντηρητικών απο την μια και τελείως ριζοσπαστών απο την άλλη.

Ακολουθει κειμενο,το οποιο αποτελεί αναδημοσίευση απο το blog Πολιτική Προσέγγιση.

Σύμφωνα με τον ερευνητή ιστορικό Ανδρέα Χρ. Ριζόπουλο (Πρώτη ανακοίνωση Εταιρίας Φιλικών 1988. Πρώτη δημοσίευση Τεκτονικό Δελτίο Πυθαγόρας Τόμος Ζ΄, τ. 29, σσ. 336-347, 1989), αρκετοί αναρχικοί υπήρξαν και τέκτονες (ή ελευθεροτέκτονες):
Μερικές εισαγωγικές διευκρινίσεις είναι ίσως απαραίτητες πριν ξεκινήσει το κυρίως κείμενο. Καταρχάς ο τίτλος δεν είναι ούτε περιοριστικός, ούτε καθοριστικός συγκεκριμένης ιστορικής πορείας. Είναι απλώς περιγραφικός. Το κείμενο δεν αποσκοπεί ούτε στην πλήρη κάλυψη αλλά ούτε και σε αξιολογική εκτίμηση. Απλώς παρουσιάζει ιστορικά στοιχεία.
Σε ορισμένους από τους τέκτονες που θα αναφερθούν η τεκτονική ιδιότητα συνυπήρχε με την πολιτική τους δράση. Σε άλλους προϋπήρχε και σε κάποια φάση της πολιτικής τους δραστηριότητας εγκατέλειψαν τον τεκτονισμό. Τέλος άλλοι έγιναν τέκτονες μετά τη διακοπή της πολιτικής τους δραστηριότητας.
Μία ακόμα διευκρίνιση – και ίσως η πιο καίρια – είναι απαραίτητη. Είμαι βέβαιος ότι ορισμένοι μπορεί να προβάλουν ένσταση για το περιεχόμενο υποστηρίζοντας ότι απαγορεύονται οι πολιτικές συζητήσεις στο πλαίσιο του τεκτονισμού. Ας σταθώ λοιπόν για λίγο στην πιθανή και ευλογοφανή αυτή ένσταση.

Τέκτονες και Πολιτική 

Κατά τον Αριστοτέλη ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικόν. Εξού ο μη λαμβάνων ενεργητικό μέρος στις υποθέσεις του συνόλου καλείται ‘ιδιώτης’, έχων χαλαρή τη συνείδηση του ‘πολίτη’ και κατ’ επέκταση έχει ελαττωμένη διανοητική ικανότητα. Το δικαίωμα του ανθρώπου να ενδιαφέρεται για τα κοινά το έχει αναγνωρίσει ο Τεκτονισμός. Ο τέκτονας έχει δικαίωμα να έχει ως πολίτης τις προσωπικές του πολιτικές και κοινωνικές ιδέες και να αγωνίζεται για την επικράτησή τους. Δεν δικαιούται, όμως, να ενεργεί ως τέκτονας, ή να τις προπαγανδίζει εντός της Στοάς.
Μάλιστα σύμφωνα με τους Αρχαίους Κανόνες, όπως συγκεντρώθηκαν και δημοσιεύθηκαν από τον αδελφό Άντερσον το 1723 και το 1738, ο τέκτονας παραμένει ατιμώρητος τεκτονικά ακόμα και στην περίπτωση…εξέγερσης. Αναφέρεται σχετικά στον ΙΙ Κανόνα ‘Περί Ανωτέρας και Υφισταμένης Πολιτικής Εξουσίας’: Αν ένας αδελφός στασιάσει εναντίον του κράτους δεν θα πρέπει να υποστηριχτεί σ'αυτή του την πράξη. Αν δεν κατηγορείται για άλλο έγκλημα – παρόλο ότι η πιστή Αδελφότητα οφείλει να αποδοκιμάσει την ανταρσία του για να μη δώσει στην υπάρχουσα Κυβέρνηση αφορμή δυσαρέσκειας και για να αποφύγει τη δυσπιστία – κανείς δεν μπορεί να τον εκδιώξει από τη Στοά και οι σχέσεις του με τη Στοά παραμένουν αδιάρρηκτες. Ενώ, όμως, ο τέκτονας μπορεί να φτάσει ως άτομο μέχρι την επανάσταση, δεν δικαιούται ως μέλος της Στοάς να φθάσει ούτε καν σε απλή συζήτηση των πολιτικών και θρησκευτικών ιδεών του.
Η σκοπιμότητα της απαγόρευσης εξηγείται σε μια αναφορά που υπέβαλε η Μεγάλη Στοά της Αγγλίας το 1793 στο τότε Βασιλέα Γεώργιο. Έλεγε: Καθώς η ημετέρα Αδελφότης απαρτίζεται από άνδρες ποικίλων εθνών οι οποίοι πρεσβεύουν διαφορετικούς κανόνες πίστης και είναι προσηλωμένοι σε αντιτιθέμενα συστήματα διακυβέρνησης, τέτοιες συζητήσεις παροξύνουν το πνεύμα του ανθρώπου κατά του αδελφού του και θα επιδρούσαν προσβλητικά και ανθενωτικά’.
Στην Ελλάδα κατά τη διατύπωση των απαγορευτικών διατάξεων σχετικά με την πολιτική στην εξελικτική μορφή του Τεκτονισμού υπάρχουν παραλλαγές και αντίθετες ερμηνείες. Στον ισχύοντα Καταστατικό Χάρτη στο Άρθρο 1 και στην Πέμπτη Θεμελιώδη Αρχή, ‘αυστηρώς αποκλείεται πάσα συζήτησις επί πολιτικών και θρησκευτικών ζητημάτων και (ο τέκτων) δεν μετέχει των επ’ αυτών αγώνων’. Στο Σύνταγμα του 1898 το άρθρο 8 ανέφερε απλώς ότι οι τέκτονες ‘αποφεύγουσι πάσαν αφορμήν διαιρέσεως απέχοντες των ερεθιστικών συζητήσεων’. Στο Γενικό Κανονισμό του 1909 (άρθρο 174) απαγορευόταν κάθε πολιτική συζήτηση που αφορούσε στα προσωπικά κόμματα.
Το θέμα αναφέρθηκε επανειλημμένα στα τεκτονικά περιοδικά και χαρακτηριστικά το 1924 στο περιοδικό Πυθαγόρας δημοσιεύτηκαν άρθρα των Σπ. Νάγου και Α. Αλεξανδρόπουλου τα οποία διευκρίνιζαν ότι ο τέκτονας έχει καθήκον να μελετά και να ερευνά κοινωνικά και πολιτειολογικά ζητήματα. Αντίστοιχα άρθρα δημοσιεύτηκαν και το 1927 στο ίδιο περιοδικό με αναφορά στις επιτρεπτέες και απαγορευτέες συζητήσεις.
Το 1949 η Μεγάλη Στοά Αλπίνα της Ελβετίας απέστειλε πίνακα προς τη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας στον οποίο αναφέρονταν οι όροι αναγνώρισης μιας τεκτονικής δύναμης ως κανονικής. Στην τέταρτη παράγραφο ανέφερε ότι ‘απαγορεύεται και η επί πολιτικών θεμάτων συζήτηση η οποία θα κατέληγε σε ψηφοφορία γιατί κατ’ αυτόν τον τρόπο θίγεται η ανεξαρτησία των απόψεων των μελών’. Τονιζόταν επίσης ότι απαγορεύονται οι αντιλογίες που θίγουν πολιτικά θέματα σε αντιδιαστολή προς τη διατύπωση και ανταλλαγή απόψεων σε τέτοια θέματα με διδακτική μορφή.
Αυτή φαίνεται να είναι και η χρυσή τομή του θέματος. Εξασφαλίζει την ενημέρωση των τεκτόνων σε θέματα επικαιρότητας, ή ιστορικά, όπως στην περίπτωση του παρόντος κειμένου, με τη διασφάλιση της αδελφικής σύμπνοιας. Μια ακόμα προλογική διευκρίνιση είναι απαραίτητη. Υπάρχουν θεσμοί και άτομα που έχουν φορτιστεί με ιδιαίτερο ιστορικό ή ιδεολογικό βάρος. Ελπίζω ότι οι αναγνώστες είναι σε θέση, προκειμένου για μια ιστορική αναφορά, να λησμονήσουν, ή έστω να παραμερίσουν προσωρινά, για λίγο τις εύλογες αυτές φορτίσεις.

Η παρουσία και εξέλιξη του αναρχισμού 

Στο πλαίσιο του περιορισμένου χώρου θα πρέπει σε όλα τα σημεία του κειμένου να πραγματοποιήσω άλματα και μερικές γενικεύσεις ίσως ακόμα και σε βάρος της επιθυμητής πληρότητας της παρουσίασης.Ο αναρχισμός με τη σημερινή του πολιτική έννοια είναι γέννημα του 18ου αιώνα, έχει όμως τις ρίζες του στην από την αρχαιότητα ως τις παρυφές των μύθων.
Πρώτος αναρχικός μπορεί να θεωρηθεί ο Προμηθέας που έκλεψε το φως από τον Ουρανό. Ακολουθούν ο ηδονιστής Αρίστιππος, ο αντιδογματικός Γοργίας, ο κυνικός Αντισθένης, ο ατομικιστής Πρωταγόρας, ο Πλάτων με την ιδανική του Πολιτεία, ο Διογένης που απέρριψε τον πλούτο και τις δομές της τότε κοινωνίας, ο Ζήνων ο Κιτιεύς και άλλοι πολλοί.
Με ένα μεγάλο χρονικό άλμα φθάνουμε στο Φρανσουά Ραμπελέ (1494-1553) ο οποίος έγραψε ‘κάνε ό,τι επιθυμείς’. Στον Τόμας Μύντσερ (1490-1525) που έγραφε ‘Στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις δυνατότητές του’ και τον Έρασμο (1469-1536) ο οποίος έγραφε στον πάπα Λέοντα Ι’ ‘Τα ελεύθερα πνεύματα θέλουν εκπαίδευση και όχι δεσμά’. Αναρχική υφή έχει και η φράση του Έρασμου ‘Έχω Καθολική ψυχή αλλά Λουθηρανικό στομάχι’ για να δικαιολογήσει γιατί δεν νήστευε.
Μετά φθάνουμε στους εγκυκλοπαιδιστές. Έγραφε ο Ντιντερό (1713-1784) ‘Ποτέ ένας άνδρας δεν πρέπει να είναι ιδιοκτησία ενός ηγέτη, ένα παιδί ιδιοκτησία ενός γονέα, ή μια γυναίκα ιδιοκτησία ενός συζύγου’. Και ο Ρουσό (1712-1778) ‘Οι καρποί ανήκουν σε όλους και η γη σε κανένα’.
Και φθάνουμε στο 19ο αιώνα όπου θα παραθέσω τροχάδην μερικά ονόματα και θα επανέλθω σε ορισμένους. Στους θεωρητικούς του αναρχισμού περιλαμβάνονται ο Μαξ Στίρνερ, οι αδελφοί τέκτονες Προυντόν, Μπακούνιν και Ρεκλού που υποστήριζαν τον απόλυτο ή αναρχικό σοσιαλισμό. Ο κόμης Τολστόι, απόστολος της μη-βίας και των συνειδησιακών αντιρρησιών. Ο αδελφός Ρίκο Μαλατέστα, συγγραφέας της Αναρχίας. Ο πρίγκιπας Πιότρ Κροπότκιν, συγγραφέας μεταξύ άλλων της Αναρχικής Ηθικής. Ο αδελφός Κάρολος Μαλάτο, συγγραφέας της Φιλοσοφίας της Αναρχίας και Από την Κομούνα στην Αναρχία. Ο αδελφός Κάρολος Αλμπέρ, συγγραφέας του Ελεύθερου Έρωτα. Ο αδελφός Ράινερ Χαν, συγγραφέας του βιβλίου Το έγκλημα της υπακοής. Ο αδελφός Πολ Ρομπέν, πρωτοπόρος του νεομαλθουσιανισμού και της αναρχικής εκπαίδευσης. Ο αδελφός Αύγουστος Μπλανκί, ιδρυτής του σεχταριστιικού αναρχισμού και άλλοι.

Αναρχισμός και Τεκτονισμός 

Ο αδελφός Λεό Καμπιόν, γνωστός αναρχικός του περασμένου αιώνα, υποστηρίζει στο βιβλίο του Οι αναρχικοί στον Ελευθεροτεκτονισμό, ή οι αναρχικοί κρίκοι της τεκτονικής αλύσου ότι ο Τεκτονισμός είναι, αν όχι ο μοναδικός, ένας από τους ελάχιστους οργανισμούς όπου ο οπαδός της απόλυτης ελευθερίας και ο αναρχικός μπορούν να ανήκουν χωρίς να εγκαταλείψουν τις πεποιθήσεις τους.
Ο Καμπιόν αναφέρεται στη συνέχεια στους τέκτονες και στους αναρχικούς και τονίζει δύο σημεία: Όπως δεν μπορεί να κρίνει κανείς τον Τεκτονισμό από τη συμπεριφορά ορισμένων τεκτόνων, έτσι δεν πρέπει να κρίνει και τον Αναρχισμό από ορισμένους αναρχικούς.
Επισημαίνει δε ότι δεν γίνεται κανείς αναρχικός χάρη σε μια δήλωση, όπως δεν γίνεται και κάποιος τέκτονας εφόσον απλώς έχει συμμετάσχει σε κάποια τελετή μύησης. Αλλά τί δίνει στον αδελφό Καμπιόν το δικαίωμα να συνδέει τον Τεκτονισμό με την Αναρχία; Οι περισσότεροι αναρχικοί είναι έτοιμοι να συνυπογράψουν τις περισσότερες από τις Θεμελιώδεις Αρχές του τεκτονισμού και ιδιαίτερα τα ακόλουθα σημεία: ΙΙΙ. Εργάζεται αδιαλείπτως υπέρ της προόδου και της ηθικής και πνευματικής ανορθώσεως της ανθρωπότητας δια της ειρηνικής και βαθμιαίας ανυψώσεως του Ατόμου. IV Ως ύπατον αγαθόν ο ελεύθερος τέκτων θεωρεί την ελευθερίαν σκέψεως και συνειδήσεως. VI Οι Ελευθεροτέκτονες πρεσβεύουν ότι οι άνθρωποι, οιαδήποτε και αν χωρίζη αυτούς διαφορά πνευματικών ή υλικών προσόντων, καταγωγής, κοινωνικής θέσεως, εθνικότητος, φυλής, χρώματος, γλώσσης, ή θρησκείας, γεννώνται ελεύθεροι, έχοντας τα αυτά δικαιώματα.
Το μόνο πρόβλημα που μπορεί να έχουν ορισμένοι αναρχικοί στην Ελλάδα θα ήταν η αρχή περί υπάρξεως Θεού και της αθανασίας της ψυχής. Σε ορισμένες άλλες χώρες το πρόβλημα έχει ‘ξεπεραστεί’ από την ερμηνεία που έχει δοθεί στο σχετικό άρθρο των Αρχαίων Καθηκόντων. Συγκεκριμένα τα καθήκοντα αναφέρουν: ‘Ο τέκτων αν κατανοεί την Τέχνην ποτέ δεν θα είναι ένας μωρός αθεϊστής, ούτε ελευθεριάζων άθρησκος’. Η ‘ερμηνεία’ επικεντρώνεται στις λέξεις ‘μωρός’ και ‘ελευθεριάζων’ και άρα δεν αποκλείονται οι μη μωροί και οι μη ελευθεριάζοντες! Βέβαια το σημαντικό σημείο είναι η συνείδηση κάθε υποψήφιου και οι απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο της αίτησης εισδοχής και οι απαντήσεις κατά τη διάρκεια της μύησης. Στη Γαλλία, πάντως, έχει πάψει για παράδειγμα από χρόνια να αποτελεί prima faciae λόγο απόρριψης της αίτησης ενός κομμουνιστή για μύηση καθώς και αντίστροφα ενός τέκτονα από το να γίνει μέλος του κομμουνιστικού κόμματος.
Αλλά ας γυρίσουμε στον Τεκτονισμό. Ένας αναρχικός μπορεί να ολοκληρώσει την πορεία του στο Συμβολικό Τεκτονισμό και στους επιγενόμενους βαθμούς του Σκωτικού Τύπου χωρίς να αντιμετωπίσει πρόβλημα συνείδησης. Μάλιστα σε ορισμένους όρκους θα βρει σημεία που φαίνονται σαν να έχουν γραφτεί από τους μεγάλους αναρχικούς ή σοσιαλιστές συγγραφείς. Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό κείμενο: Ουδέποτε και δια να σώσω την ζωή μου δεν θα συνθηκολογήσω και ουδέποτε θα υποταχθώ εις οιονδήποτε δεσποτισμόν υλικόν, όστις υφαρπάζει και καταχράται την κυβερνητικήν δύναμιν δια να καταθλίβει και υποδουλώνει τους ανθρώπους… ουδέ θα υποταχθώ ποτέ εις οιονδήποτε διανοητικόν δεσποτισμόν όστις δεσμεύει τας συνειδήσεις, προσδένει την ελευθέραν σκέψιν και θεωρεί ως μυσαρόν έγκλήμα τας ευσυνειδήτους πίστεις και τους ειλικρινείς και τιμίους δισταγμούς.
Το 1930 το γαλλικό αναρχικό περιοδικό Revue Anarchiste δημοσίευσε σε σειρά τευχών μια έρευνα για τις σχέσεις αναρχισμού και Τεκτονισμού. Στην έρευνα παρουσιάστηκαν απόψεις τεκτόνων αναρχικών αλλά και αναρχικών που αντιτίθεντο στον Τεκτονισμό. Αποσπώ ορισμένα από όσα δημοσιεύθηκαν. Έγραφε ο αδελφός Ρενέ Βαλφόρ: ‘Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των δημοκρατών τεκτόνων δεν πιστεύουν στη δυνατότητα δημιουργίας μιας αναρχικής πόλης αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ασυμβίβαστη η τεκτονική ιδιότητα με τον αναρχισμό. Και οι δύο δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην ανθρώπινη προσωπικότητα. Οι δημοκρατικές θεωρίες του Τεκτονισμού είναι αντίθετες προς τους εχθρούς της ελευθερίας και όχι σ’ αυτούς που ωθούν την ιδέα της ελευθερίας στα άκρα… Τα τεκτονικά ιδεώδη δεν αντιτίθενται σε ορισμένες μορφές αναρχισμού, ή στην ιδέα της απόλυτης ελευθερίας’.
Ο αδελφός Μαριούς Λεπάζ έγραφε: ‘Κοινωνιολογικά είμαι αναρχικός. Φιλοσοφικά είμαι τέκτονας’. Και ο ίδιος υπεραμυνόμενος των τεκτόνων έγραφε: ‘Υπάρχουν τρία είδη τεκτόνων οι αριβίστες, οι ανόητοι και οι ειλικρινείς. Ο Τεκτονισμός, όμως, είναι ένας’. Και τέλειωνε: ‘Ο Τεκτονισμός εργάζεται στο ιδεολογικό επίπεδο, η αναρχία εργάζεται στο κοινωνικό και ηθικό επίπεδο’.
Σε ένα άλλο σημείο ο Λεό Καμπιόν γράφει: ‘Ο τσαρισμός, ο φασισμός, ο σταλινισμός, ο χιτλερισμός, ο φρανκισμός, ο πεταινισμός, ο νασερισμός, οι λαϊκές δημοκρατίες, ο αφρικανικός εθνικισμός και συχνά η Εκκλησία έχουν έναν κοινό εχθρό τον Τεκτονισμό. Ο Τεκτονισμός είναι μια οργάνωση ελεύθερης σκέψης και η ελευθερία σκέψης καταδιώκεται από τους φανατικούς, τους μισαλλόδοξους και τους δικτάτορες. Όπου καταδιώκεται ο Τεκτονισμός καταδιώκονται και οι αναρχικοί’.
Ο αδελφός Ανρί Λαφονταίν επισημαίνει ότι στις Στοές προετοιμάστηκαν οι μεγάλες επαναστάσεις. Φυσικά δεν εννοεί μέσα στις Στοές, αλλά ότι εκεί δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε τα συγκεκριμένα άτομα να ηγηθούν επαναστάσεων στην ιδιωτική τους δραστηριότητα.

Πορτρέτα τεκτόνων αναρχικών 

Ας δούμε λίγα παραπάνω στοιχεία για ορισμένους αδελφούς που είναι περισσότερο γνωστοί από την αναρχική παρά από την τεκτονική τους ιδιότητα. Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν. Μυήθηκε στις 8.1.1847 στη Στοά Sincιritι Parfaite Union et Constant Amitiι Rιunies στην Ανατολή Μπεζανσόν της Γαλλίας. Σε συνεδρίαση της Στοάς το 1926, ο ρήτοράς της αναφερόμενος στον Προυντόν είπε: ‘Δεν γνωρίζουμε τους λόγους που έκαναν κάποιον να πει για τον Προυντόν. «Σεβόταν ιδιαίτερα την προσωπικότητά του ώστε να μη συμμετέχει σε οποιαδήποτε οργάνωση». Μπορούμε να υποθέσουμε λοιπόν ότι ο φίλος των δυστυχούντων, ο υπέρμαχος των ιδανικών και της δικαιοσύνης, ο ερευνητής της αλήθειας και του κάλλους, γνώριζε ότι εισερχόμενος στον Τεκτονισμό δεν απαλλοτρίωνε την προσωπικότητά του και ότι παρέμεινε, όπως όλοι μας ο εαυτός του’.
προς την Πατρίδα; Αφοσίωση. Ποίο το καθήκον προς τον Θεόν; Ο πόλεμος! Ο αδελφός Alec Mellor σχολίασε σχετικά: ‘Αυτό που τόνισε ο αδελφός Προυντόν με τόσο έντονο τρόπο δεν ήταν αθεϊσμός με τη συνήθη έννοια της λέξης, αλλά αντιθεϊσμός σύμφωνα με τη φιλοσοφία του’. Ο Προυντόν μπήκε στη Στοά με το κάλυμμα των ματιών και επακολούθησε έντονη συζήτηση για την απάντησή του. Μετά το τέλος της συζήτησης η Στοά αποφάσισε την αποδοχή του και συνεχίστηκε η μύηση. Την προσφώνηση των νεομύητων έκανε ο εξάδελφός του Μελχιόρ Προυντόν. Ο Προυντόν παρέμεινε μαθητής. Έγραφε σχετικά σε ένα γράμμα του το 1861: ‘Έχω μόνο το βαθμό του μαθητή γιατί οι αναταραχές της ζωής μου (αναφέρεται στις συνεχείς φυλακίσεις και εξορίες του) δεν μου επέτρεψαν να προχωρήσω στη Στοά. Έχω όμως ακόμα την κατήχηση του βαθμού’. Ο αδελφός Προυντόν μετέστη στην Αιώνια Ανατολή στις 19.12.1864.
Μιχαήλ Μπακούνιν. Γεννήθηκε στις 8.5.1814. Ο πατέρας του ήταν τέκτονας και επί πλέον ανέφερε με υπερηφάνεια ότι συμμετείχε στην κατάληψη της Βαστίλης. Ήταν αγωνιστικός αγκιτάτορας και θεωρητικός του αναρχισμού. Η ζωή του κινήθηκε από χαράκωμα σε χαράκωμα και από φυλακή σε εξορία. Μυήθηκε το 1845. Όταν βρισκόταν το 1864 στο Τορίνο και φοιτούσε στη Στοά Il Progresso Sociale κατείχε τον 30ο που του απένειμε ο Γκαριμπάλντι. Στη Στοά είχε κάνει ομιλίες για τον αναρχισμό και είχε γράψει και μία κατήχηση του σύγχρονου Ελευθεροτεκτονισμού.
Πολιτικά ενώ συμμετείχε με τον Μαρξ το 1864 στην Πρώτη Διεθνή, δεν δεχόταν τον αυταρχισμό του μαρξισμού και ίδρυσε τη δική του αναρχική ομοσπονδία τη Federation Jurassienne. Ο αδελφός Μπακούνιν μετέστη στην Αιώνια Ανατολή το 1876.
Ρεκλού. Η οικογένεια Ρεκλού έβγαλε τρία αδέλφια και έναν ανεψιό τέκτονες και αναρχικούς. Αλλά και ο πατέρας τους ήταν τέκτονας χωρίς να είναι αναρχικός. Ο αδελφός Ηλίας Ρεκλού (1827-1904) συνεργάστηκε στο αναρχικό περιοδικό La Revolte και ήταν ακρεοφάγος (έτρωγε κρέας μόνο στα επίσημα γεύματα). Ο αδελφός Ελισαίος Ρεκλού (1830-1905) έγραψε διάφορα αναρχικά βιβλία και πρόλογο σε βιβλίο του Κροπότκιν. Το 1894 έκανε ομιλία περί αναρχισμού στη Στοά Les Amis Philanthropes στις Βρυξέλες.
Οι αδελφοί Ρεκλού ήσαν μέλη της Στοάς Les Elus d’Hiram στο Παρίσι. Σεβαστιανός Φωρ. Ο αδελφός Φωρ γεννήθηκε στις 6.1.1853. Το 1888 έγινε τέκτονας και την ίδια περίοδο εγκατέλειψε τις άλλες του πολιτικές απασχολήσεις και συνταυτίστηκε με το Μπακούνιν και τους αδελφούς Ρεκλού. Νυμφεύθηκε και χώρισε γρήγορα γιατί οι συγγενείς της γυναίκας του είχαν ενοχληθεί που παντρεύτηκε αναρχικό, τέκτονα και ελευθερόφρονα. Η σύζυγός του όμως συνέχισε να τον παρακολουθεί σε όλες του τις μετακινήσεις και τελικά έζησαν μαζί τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Από τον Τεκτονισμό αποχώρησε το 1914 μαζί με άλλους αναρχικούς. Η διαφωνία του συνίστατο στο γεγονός ότι ο γαλλικός Τεκτονισμός είχε πάρει θετική θέση για την συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο. Ο αδελφός Φωρ μετέστη στην Αιώνια Ανατολή στις 11.7.1942.
Μπορώ να συνεχίσω σε πολλές σελίδες αναφέροντας αναρχικούς τέκτονες και περιστατικά από την τεκτονική και αναρχική ζωή τους. Θα περιοριστώ σε ένα ενδιαφέρον περιστατικό που αφορά στον αδελφό Βλαδίμηρο Ουλιάνοφ ο οποίος, όμως, δεν ήταν αναρχικός. Ο Ουλιάνοφ ήταν μέλος της Στοάς L’Union de Belleville στο Παρίσι και τα οικονομικά του ήταν πάντα περιορισμένα. Ένα βράδι ζήτησε δανεικά από τον αδελφό Montehus ο οποίος του είπε: ‘Είσαι άτυχος Βλαδίμηρε γιατί μου ζητάς δανεικά το βράδι οπότε σε έχουν προλάβει άλλοι’. Αντιμετωπίζοντας όμως την απογοήτευση του Ουλιάνοφ έβγαλε από την τσέπη το ρολόι του και του το έδωσε λέγοντας: ‘Δώστο στο ενεχυροδανειστήριο και θα βολευτείς’.
Πολλά χρόνια μετά και ενώ είχε ξεχάσει το περιστατικό, ο αδελφός Montehus έλαβε εκ μέρους του Προέδρου του Κ.Σ. της Ε.Σ.Σ.Δ. ένα θαυμάσιο χρυσό ρολόι για να αντικαταστήσει αυτό που είχε παραμείνει στο ενεχυροδανειστήριο. Ο αδελφός Ουλιάνοφ ήταν τότε γνωστότερος με το ψευδώνυμο Λένιν. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι αν το ρολόι είχε τριγωνικό σχήμα όπως συνηθιζόταν για τα ρολόγια τσέπης των τεκτόνων εκείνην την εποχή.
Στην Ισπανία ιδρύθηκε το 1910 η Confederacion Nacional del Trabajo και το 1927 η Federacion Anarquista Iberica. Και στις δύο αυτές αναρχικές οργανώσεις, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη προ-φρανκική περίοδο, πολλά από τα ιδρυτικά μέλη ήσαν τέκτονες. Δύο μάλιστα από αυτούς οι Vincente Ballester και ο Sanchez Rosa τυφεκίστηκαν από τους φρανκιστές.

Αναρχικοί στην Ελλάδα
 
Ας έλθουμε τώρα σε λίγο πιο επικίνδυνο έδαφος. Όπως είναι γνωστό οι δονήσεις είναι ισχυρότερες όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στο επίκεντρο. Έτσι ως τώρα μπορούσαμε να αντιπαρέλθουμε τους Γάλλους, Ιταλούς, Βρετανούς, Ρώσους, Γερμανούς και Ισπανούς αναρχικούς. Τι γινόταν την ίδια περίπου περίοδο στην Ελλάδα;
Δανείζομαι στοιχεία από βιβλίο του Μιχάλη Δημητρίου. Ο Δημητρίου επισημαίνει ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας γνώρισαν έξαρση οι αναρχικές ιδέες την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Οι βασικές τάσεις ήσαν τέσσερις: αναρχοσυνδικαλισμός, αγροτικός αναρχισμός, χριστιανοαναρχισμός και η ατομική τρομοκρατία. Σε άλλο σημείο επισημαίνει ότι στην περίοδο 1893-95 υπήρχαν δέκα περίπου σοσιαλιστικές, αναρχικές και ουτοπιστικές τάσεις και επισημαίνει δύο που μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα:
Οι σοσιαλπατριώτες που ζητούν την εξέγερση των υπόδουλων Ελλήνων, τους οποίους καταπιέζει και εκμεταλλεύεται ο τούρκος δυνάστης. Εκδίδουν την επίσης βραχύβια εφημερίδα ‘Νέος Σοσιαλισμός’ στην οποία στεγάζονται και αναρχίζοντες όπως ο Σπύρος Νάγος.Οι θεοσοφιστές και ουτοπιστές οπαδοί του Δρακούλη, που όταν αποχωρήσουν από το Σύλλογο θα εκδόσουν μαζί με άλλους αντιηγετικούς αναρχίζοντες την εφημερίδα ‘Σοσιαλιστικός Σύλλογος’.
Στο βιβλίο υπάρχει μια δεκάδα αναφορών και στο βουλευτή και δικηγόρο Ρόκκο Χοϊδά θεωρούμενο ως αναρχοσοσιαλιστή και υποστηρικτή και με τις δύο ιδιότητές του, των διαφόρων διωκόμενων αναρχικών της εποχής. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά τα τρία ονόματα. Και οι τρεις ήσαν αδελφοί τέκτονες και μάλιστα προς τιμήν του αδελφού Σπύρου Νάγου λειτουργεί από το 1949 και η
ομώνυμη Στοά στην Αν Αθηνών.
Έρευνα στις ελάχιστες διασωζόμενες πηγές μελών του Τάγματος εκείνης της περιόδου ενδεχομένως να εντοπίσει και άλλα ονόματα τεκτόνων αναρχικών ή σοσιαλιστών. Δυστυχώς τα περισσότερα αρχεία έχουν καταστραφεί στις διάφορες περιπέτειες της χώρας και του τάγματος και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε και εισαγωγικά, η παρούσα εργασία δεν αποσκοπεί στο να αποτελέσει την πλήρη και οριστική παρουσίαση του θέματος, αλλά να επισημάνει δειγματοληπτικά. Ας δούμε μερικά συνοπτικά βιογραφικά για τους τρεις που αναφέρθηκαν.
Ο αδελφός Πλάτων Δρακούλης γεννήθηκε το 1858 και μετέστη στην Α Α το 1932. Μυήθηκε στη Σ Στ Πυθαγόρας στις 10.12.1883. Ήταν συχνός ομιλητής στη Στοά και δημοσιεύτηκαν και μεταφράσεις του τεκτονικών κειμένων στο περιοδικό Πυθαγόρας, το οποίο ίδρυσε η Στοά, στον τόμο του 1884. Μετέφρασε στα ελληνικά βιβλία του Κροπότκιν και το 1885 εξέδωσε την εφημερίδα Άρδην (Μηνιαίον φύλλον των ανθρωπίνων συμφερόντων). Ηγήθηκε του αναρχοσυνδικαλισμού και είναι γνωστός και από τις υγιεινιστικές του θεωρίες. Είχε στενή σχέση με τη ‘Σοσιαλιστική Αναρχική Επαναστατική Προπαγάνδα’ που λειτουργούσε στο Λονδίνο. Στην Αγγλία πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του ως καθηγητής ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Ο αδελφός Σπύρος Νάγος γεννήθηκε στις 13.8.1869 και μετέστη στην Α Α στις 4.9.1933. Εκτός από το περιοδικό που αναφέρθηκε παραπάνω συνεργάστηκε και με τον Δρακούλη στο Άρδην. Όταν ο Δρακούλης αναχώρησε στην Αγγλία, ο αδ Νάγος εγκατέλειψε το συνδικαλισμό. Το 1904 μυήθηκε στην τότε Στοά Μαραθών. Το 1905, αν και ήταν νέος ακόμα τέκτονας, ηγήθηκε κίνησης αδελφών που αποχώρησαν από τη Στοά Μαραθών γιατί διαφωνούσαν στην εκτίμηση των εθνικών θεμάτων. Οι αποχωρήσαντες ίδρυσαν τη Σ Στ. Προμηθεύς και ο αδ Νάγος ήταν ο πρώτος Σεβάσμιος. Ο αδ Νάγος διατέλεσε μέλος του Συμβουλίου της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος και τακτικό μέλος του Υπάτου Συμβουλίου του 33ο.
Ο αδελφός Ρόκκος Χοϊδάς γεννήθηκε το 1830 και μετέστη στην Α Α το 1890. Δεν μπόρεσα να εντοπίσω πότε και πού ακριβώς μυήθηκε ο αδ Χοϊδάς. Το 1881 ήταν πρόεδρος του παραρτήματος Πατρών του τεκτονογενούς σωματείου ‘Ρήγας Φεραίος’ και όταν ιδρύθηκε η Στοά Πυθαγόρας φέρεται ότι αποτέλεσε μέλος της. Εικάζεται ότι θα πρέπει να είχε μυηθεί στη Στοά Αρχιμήδης η οποία λειτουργούσε στην Πάτρα. Ο αδ Χοϊδάς ήταν οπαδός των θεωριών του Σαιν Σιμόν, σαινσιμονιστής όπως αποκαλούνταν.

Επίλογος και συμπεράσματα

Όπως όταν αναφερόμουνα στους αλλοδαπούς αναρχικούς περιέλαβα και ένα ημιάσχετο επεισόδιο με τον Λένιν, έτσι θα κλείσω και αυτό το μέρος με μια αντίστοιχα μη άμεσα συνδεόμενη πληροφορία.
Ένας περίφημος φιλόσοφος και λογοτέχνης είναι ο αδελφός τέκτονας Νίκος Καρβούνης οποίος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1880 και μετέστη στην Α Α το 1947. Ο αδ Καρβούνης συνδέθηκε στενά με τη Θεοσοφική Εταιρεία Ελλάδος και τη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος (όπως ονομαζόταν πριν τον Πόλεμο η Μεγάλη Στοά). Σημαντικός γενικά συγγραφέας δημοσίευσε και ανακοίνωσε πολλά σημαντικά κείμενα σχετικά με τη Θεοσοφία και τον Τεκτονισμό. Διετέλεσε μέλος της εκδοτικής ομάδας του επίσημου τεκτονικού περιοδικού και το 1931 ήταν Μεγ Στεγ της Μεγ Αν.
Μετά την έναρξη του Πολέμου έλαβε μέρος στην Αντίσταση στις γραμμές του ΕΑΜ έγραψε μάλιστα και το γνωστό εμβατήριο ‘Βροντάει ο Όλυμπος’. Στα χρόνια του Πολέμου και μετά τη λήξη του είχε διαρρήξει όλους τους δεσμούς του με τον Τεκτονισμό και τη Θεοσοφία.
Απηχώντας το ερώτημα που τέθηκε από έναν αδελφό όταν το παρόν κείμενο εκφωνήθηκε για πρώτη φορά: Άραγε ο Καρβούνης απομακρύνθηκε από τον Τεκτονισμό ή ο Τεκτονισμός απομακρύνθηκε από τον Καρβούνη; Τυχόν προσπάθεια απάντησης του ερωτήματος και κάθε πρόσθετη προσπάθεια για εξαγωγή συμπερασμάτων πραγματικά θα μπορούσε να εκληφθεί ως πρόκληση ερεθιστικής συζήτησης. Θέλω απλώς να ολοκληρώσω με μια ρήση του Τερέντιου και να παραφράσω μια άλλη ρήση του ίδιου. ‘Quod homines tot sentetiae’ (Όσοι οι άνθρωποι τόσες και οι απόψεις). Και η παράφραση: ‘Είμαι τέκτονας και ουδέν το ανθρώπινο θεωρώ ξένο’. (Για την ανακοίνωση αυτή ο Α. Χρ. Ριζόπουλος χρησιμοποίησε την ακόλουθη βιβλιογραφία: Αλεξανδρόπουλος, Α. Π. ‘Ηθική πολιτική’, Πυθαγόρας τ. Β΄, τ. Δ΄, Απρίλιος 1924 σσ. 481-484. Campion, Léo Les anarchistes dans la F M ou les maillons libertaires de la chaîne d’union, Marseille 1969. Δημητρίου, Μιχάλης Το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα, Πλέθρον Αθήνα 1985. Mellor, Alec Dictionnaire de la Franc-maçonnerie et des Franc-maçons, Paris 1971 σ. 302. Νάγος, Σπυρίδων ‘Η πολιτική της ελευθέρας τεκτονικής’, Πυθαγόρας τ. Β΄, τ. Γ΄, Μάρτιος 1924 σσ. 425-430 και Preston, William Illustrations of Masonry, London 1821 σ. 290. Πυθαγόρας, Στοά Λεύκωμα επί τη πεντηκονταετηρίδι της Σ Στ Πυθαγόρου (1881-1931), Αθήνα 1931.Revue Anarchiste τεύχη 8-11, Ιούλιος-Οκτώβριος 1930).

σημείωση: Το κείμενο δεν έχει υποστεί καμία απόλυτως επεξεργασία ή διόρθωση από τον διαχειριστή του παρόντος ιστολογίου. Αναδημοσιεύεται με την επιφύλαξη κάθε πνευματικού δικαιώματος τρίτου.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ....ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΞΥΠΝΟΙ

Ο εξυπνότερος άνθρωπος του κόσμου, όπως έχει ονομασθεί ο Δρ. Grigori Perelman. Ο Ρώσος επιστήμονας, πριν από έξι χρόνια συγκλόνισε την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, ανακοινώνοντας ότι έλυσε έναν από τους μεγαλύτερους γρίφους των σύγχρονων Μαθηματικών, τη λεγόμενη «υπόθεση του Πουανκαρέ», ένα πρόβλημα που έμενε άλυτο από το 1904, όταν διατυπώθηκε για πρώτη φορά
Ο Perelman έλυσε τον γρίφο το 2003, όταν εργαζόταν ως ερευνητής στο ινστιτούτο Steklov στην Αγία Πετρούπολη. Ωστόσο, χρειάστηκε αρκετός καιρός για να αποδειχθεί η αλήθεια των λόγων του.
O Ρώσος μαθηματικός με τη μακριά γενειάδα και το αφηρημένο ύφος, έλαμψε διά της απουσίας του από το διεθνές μαθηματικό συνέδριο της Μαδρίτης, όπου επρόκειτο να του απονεμηθεί η ύψιστη τιμητική διάκριση, το βραβείο Φιλντς (αντίστοιχτο των βραβείων Νομπέλ στα Μαθηματικά) για το επίτευγμά του. Ο 44χρονος επιστήμονας αδιαφορεί για την αναγνώριση και τα χρηματικά έπαθλα λέγοντας ότι «Δεν χρειάζομαι τίποτα, έχω ό,τι θέλω», «δεν είμαι ήρωας των μαθηματικών, ούτε καν επιτυχημένος και δεν θέλω να εκτίθομαι σαν ζώο σε τσίρκο».
Ο Perelman δεν δέχθηκε το βραβείο του Ινστιτούτου Clay Mathematics του Cambridge στη Μασαχουσέτη, το οποίο είναι ύψους 1 εκατομμυρίου δολλαρίων, παρά το γεγονός ότι είναι πάμπτωχος και ζει σε ένα βρόμικο διαμέρισμα στην Αγία Πετρούπολη.

ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ

Με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της 25 Μαρτίου θα ήθελα να αναφερθώ στον τρόπο εορτασμού αυτών των ημερών.
Η μεγάλη μας υποχρέωση είναι να αποδώσουμε φόρο τιμής στους ανθρώπους που αγωνίστηκαν για την ελευθερία του τόπου.

Ως γνωστόν οι περισσότεροι απο αυτούς φυλακίστηκαν ή κυνηγήθηκαν από τις μετέπειτα "ελεύθερες" κυβερνήσεις.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν αγωνίστηκαν κατά του κατακτητή της χώρας αλλά αγωνίστηκαν υπέρ της ελευθερίας.
Οποιος μπορεί να καταλάβει αυτή την διαφορά εύκολα καταλαβαίνει το γιατί κυνηγήθηκαν . Οι μετέπειτα κυβερνήσεις ποτέ δεν έδωσαν ελευθερία και γνωρίζοντας οτι θα τους βρουν μπροστά τους , τους εξώντοσαν . Και έρχονται σήμερα οι συνεχιστές αυτης της ανελεύθερης πολιτικής να αποδώσουν φόρο τιμής στους ήρωες με τρόπο εθνικιστικό που συντηρεί παντα κλίμα κατά του συνανθρώπου ανεξαρτήτως καταγωγής, κρύβοντας επιμελός την αλήθεια.
Γι αυτό οι μέρες αυτές πρέπει να είναι μέρες περισυλλογής γιατί η έλλειψη ελευθερίας είναι στις μέρες μας πολύ επίκαιρη.Ας σταματήσουμε τις παρελάσεις και τα σημαιάκια και ας δούμε τι έχουμε κάνει εμείς για την κοίνωνία που παραδίδουμε στα παιδιά μας, πόσο εξαρτημένα τα αφήνουμε στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και το κυριότερο πως τα μάθαμε να αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο με τα παραδείγματα των ηρώων μας.
Αυτός είναι και ο πραγματικός φόρος τιμής , αυτός είναι ο πραγματικός εορτασμός της επετείου.

EVO MORALES

O Έβο Μοράλες, πρόεδρος της Βολιβίας και πρώτος ιθαγενής στο αξίωμα, γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου του 1959.

Η εθνικότητα της οικογένειάς μας είναι Αϊμάρα. Ήμασταν επτά αδέλφια αλλά μόνο οι τρεις επιβιώσαμε. Τα άλλα μου αδέλφια πέθαναν ενός δυό χρονώ. Αυτές είναι οι συνθήκες ζωής των οικογενειών στην επαρχία. Πάνω από τους μισούς πεθαίνουν και, ήμασταν τυχεροί που οι τρεις απ' τους επτά γλιτώσαμε..

Χρειάστηκαν περισσότερα από 500 χρόνια για να φτάσει στο προεδρικό αξίωμα ένας από τους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής. Ακόμη και έτσι, η εκλογή του, η καταγωγή του, η άνοδός του στην εξουσία, συνεχίζουν να εκπλήσσουν τις λευκές ισπανικής καταγωγής ελίτ. Είναι πολλοί που ακόμη δεν μπορούν να δεχθούν ότι ο αγρότης, καλλιεργητής της κόκας, βοσκός των λάμα, ιθαγενής Έβο Μοράλες, ο άνθρωπος του ενός πουλόβερ, είναι πρόεδρος μιας πλούσιας σε πλουτοπαραγωγικές πηγές χώρας, που παραμένει η φτωχότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Στο Ισαλάβι ζούσαμε σε ένα χωμάτινο καλύβι με αχυρένια σκεπή. Ήταν πολύ μικρό, όχι πάνω από τρία επί τέσσερα. Το 'χαμε για κρεβατοκάμαρα, κουζίνα, τραπεζαρία, τα πάντα δίπλα του ήταν ο στάβλος για τα ζώα μας. Ζούσαμε φτωχικά, όπως όλη η κοινότητα.

Ο Έβο Μοράλες, πρόεδρος της Βολιβίας, γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου του 1959, στην περιοχή της Ορινόκα. Έζησε τη φτωχή ζωή του αγρότη και μπήκε στους λαϊκούς αγώνες μέσω του συνδικαλισμού, εκπροσωπώντας τους καλλιεργητές κόκας στον αγώνα τους κατά της αμερικανοκίνητης πολιτικής καταστροφής όλων των φυτειών στη Βολιβία. Το αγωνιστικό του πνεύμα ξεχώριζε πάντα. Φυλακίστηκε, διώχθηκε, τον κακοποίησαν, του αφαίρεσαν ακόμη και την έδρα του, όταν μπήκε για πρώτη φορά στη Γερουσία, αλλά δεν κατάφεραν να τον κάμψουν.

Περισσότερες από μία φορές, ειδικά όσο ήμουν στη φυλακή, άκουσα από τους διάμεσούς μου με τον κόσμο μια φράση που ερχόταν από τα σωθικά της κοινωνίας: Στο Τσαπάρε υπάρχουν χιλιάδες Έβο.

Η πρώτη φορά που τράβηξε το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης, ήταν το 2002 όταν κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις προεδρικές εκλογές, ηγούμενος του Κινήματος Προς το Σοσιαλισμό, ενώ ο πρέσβυς των ΗΠΑ στη Βολιβία προειδοποιούσε πως η χώρα του δεν θα ανεχθεί την πολιτική υποψηφίων σαν τον κο Μοράλες. Ποτέ ξανά ιθαγενής δεν είχε φτάσει τόσο κοντά στην εξουσία. Όμως, ήταν πολλά τα πράγματα που ποτέ ξανά δεν είχαν γίνει.

Τις επόμενες εκλογές, τις είχε κερδίσει πριν καν προκηρυχθούν. Η παραίτηση του προέδρου Σάντσες ντε Λοζάδα, το 2003, ήταν αποτέλεσμα των τεράστιων λαϊκών πιέσεων για την (επανα)κρατικοποίηση του πολύπαθου ενεργειακού τομέα, στις οποίες ο Έβο είχε ηγετικό ρόλο. Η δημοφιλία του ανέβαινε συνεχώς. Ο πρόεδρος προσπάθησε να τον μειώσει, να καταστρέψει την δημόσια εικόνα του, επιμένοντας να τονίζει ότι ο Έβο είναι καλλιεργητής κόκας, ένας αγρότης του ναρκεμπορίου.

Είμαι καλλιεργητής κόκας. Καλλιεργώ το φύλλο της κόκας, που είναι ένα αγαθό της φύσης. Δεν το κάνω κοκαϊνη. Ούτε η κοκαϊνη ούτε τα ναρκωτικά ήταν ποτέ μέρος του πολιτισμού των Άνδεων.

Αντιδρώντας, και εκφράζοντας τους ιθαγενείς, ο Μοράλες επιδόθηκε σε έναν τεράστιο αγώνα να εξηγήσει το ρόλο που έχει η κόκα στην κουλτούρα των ιθαγενών, ρόλος που δεν έχει καμμία σχέση με τη δυτική χρήση της. Επέτυχε. Έγινε η φωνή της υγιούς σχέσης των ιθαγενών με τη γη τους, η φωνή που ξεσκέπαζε την αποσπασματική και βάρβαρη πολιτική των ΗΠΑ κατά των ναρκωτικών, η οποία προσπαθούσε να καταστρέψει αυτά που δεν κατανοούσε. Τα αποτελέσματα της επιτυχίας αυτής ήρθαν να προστεθούν στις συμπάθειες που είχε κερδίσει λόγω της λάσπης που δεχόταν.

Οι πρώτες του κινήσεις, όταν εξελέγη πανηγυρικά πρόεδρος το 2005, ήταν μηνύματα προς τους ανθρώπους που του εμπιστεύτηκαν τη μοίρα τους: μείωσε τον προεδρικό μισθό κατά το ήμισυ και ζήτησε από τους υπουργούς και βουλευτές του να κάνουν το ίδιο.

Θέλω να πω στα αδέλφια μου τους ινδιάνους, ότι 500 χρόνια αγώνων των ιθαγενών, 500 χρόνια λαϊκών αγώνων δεν πήγαν χαμένα. Τώρα παίρνουμε τη σκυτάλη και θα την κρατήσουμε για τα επόμενα 500 χρόνια. Θα δώσουμε τέλος στην αδικία και τις ανισότητες.

Όταν ανέλαβε, τα διεθνή πρακτορεία σχολιάζαν το ξερό του κεφάλι, το γεγονός ότι είχε μόνο ένα καλό πουλόβερ που το φορούσε σε όλες τις επίσημες συναντήσεις, τις αριστερές του θέσεις και τη σχέση του με αυτούς που αποκαλεί απλά συντρόφους τον Φιντέλ Κάστρο και τον Ούγο Τσάβες. Η πολιτική Τσάβες και η πολιτική Μοράλες έχουν πολλές αναλογίες, με σημαντικότερο κοινό σημείο τον αγώνα για επανακρατικοποίηση των ενεργειακών και άλλων πλουτοπαραγωγικών πηγών των κρατών τους. Παράλληλα όμως, ο Έβο έχει δώσει ένα ξεχωριστό στίγμα, με την προσπάθειά του να καλύψει το κενό των 500 ετών καταπίεσης, ανισότητας και αδικιών εις βάρος των ιθαγενών, υπερασπιζόμενος την κουλτούρα τους, τις γλώσσες τους και το δικαίωμα στη θρησκεία τους.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΣΕ ΔΙΟΙΚΟΥΝ

Να σε κυβερνούν σημαίνει να σε παρακολουθούν, να σε επιθεωρούν, να σε χαφιεδίζουν, να σε ελέγχουν, να σε νομοθετούν, να σε ρυθμίζουν, να σε περιορίζουν, να σε κατηχούν, να σε νουθετούν, να σε επιτηρούν, να σε αποτιμούν, να σε κρίνουν, να σε λογοκρίνουν, να σε διοικούν, άνθρωποι που δεν έχουν ούτε την αξία ούτε την αρετή για να το κάνουν. Να σε κυβερνούν σημαίνει σε κάθε ενέργεια, σε κάθε συναλλαγή, σε κάθε κίνηση να σε καταχωρούν, να σε καταγράφουν, να σε απογράφουν, να σε διατιμούν, να σε σφραγίζουν, να σε καταμετρούν, να σε ταξινομούν, να σε κατοχυρώνουν, να σε αδειοδοτούν, να σε εξουσιοδοτούν, να σε σημειώνουν, να σε δασκαλεύουν, να σε εμποδίζουν, να σε ανασυντάσσουν, να σε διορθώνουν, να σε επανορθώνουν. Σημαίνει με την πρόφαση των κοινών αναγκών και στο όνομα του γενικού συμφέροντος, να σε φορολογούν, να σε εξετάζουν, να σε ληστεύουν, να σε εκμεταλλεύονται, να σε μονοπωλούν, να σε σφετερίζονται, να σε καταχρώνται, να σε συμπιέζουν, να σε υποσκελίζουν, να σε εξαπατούν, να σε κλέβουν και έπειτα, με την παραμικρή διαμαρτυρία, με την πρώτη αντίρρησή σου, να σε καταστέλλουν, να σε αλλοιώνουν, να σε εξευτελίζουν, να σε προσβάλλουν, να κυνηγούν, να σε βασανίζουν, να σε επισκιάζουν, να σε παροπλίζουν, να σε φυλακίζουν, να σε τουφεκίζουν, να σε πυροβολούν, να σε δικάζουν, να σε καταδικάζουν, να σε εξορίζουν, να σε θυσιάζουν, να σε πουλούν, να σε προδίδουν, και στο τέλος να σε κοροϊδεύουν, να σε γελοιοποιούν, να σε βρίζουν, να σε ατιμάζουν. Αυτό είναι η κυβέρνηση, αυτή είναι η δικαιοσύνη της, αυτή είναι η ηθική της. Κι όμως, υπάρχουν ανάμεσά μας δημοκράτες που παριστάνουν ότι η κυβέρνηση είναι κάτι χρήσιμο. Σοσιαλιστές που υποστηρίζουν αυτό το αίσχος στο όνομα της ελευθερίας, της ισότητας και της αδερφοσύνης. Εργάτες που θέτουν υποψηφιότητα για την προεδρία της δημοκρατίας! (Π.Ζ. Προυντόν)

Η ΛΑΪΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ

Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η ελληνική κοινωνία, με οδηγεί στο συμπέρασμα οτι ο ξεσηκωμός του κόσμου είναι προ των πυλών. Απο την μία πλευρά η φτώχεια που ήδη έχει μπει στα σπίτια μας, η απόγνωση του κόσμου για το αύριο, οι λύσεις που δεν έρχονται απο την κεντρική εξουσία και δεν θα έρθουν γιατί δεν μπορούν να δώσουν λύσεις υπέρ των φτωχών.

Απο την άλλη πλευρά βλέπουμε μια ετοιμότητα της αστυνομίας. Ολοι σας έχετε παρατηρήσει οτι πάνοπλοι αστυνομικοί είναι στους δρόμους όλη μέρα είτε πέζοι είτε σε οχήματα, ενώ μέχρι χτες τους έψαχνες με το κυάλι. Και φυσικά δεν είναι έξω για την προστασία του πολίτη αφού ο πολίτης ως γνωστόν είναι πάντα απροστάτευτος.

Ολα αυτά σε συνδιασμό οτι πλέον σε όλες τις παρέες υπάρχει θέμα συζήτησης οτι ο κόσμος θα ξεσηκωθεί κάποια στιγμή λόγω του αδιεξόδου που έχουμε οδηγηθεί, καθώς και το τέλμα που έχει περιέλθει η κοινωνία μας σε βασικές αρχές λειτουργίας της όπως είναι η υγεία, η παιδεία η ασφάλιση , η δικαιοσύνη κ.τ.λ , με κάνουν να εκτιμώ ότι ο λαικός ξεσηκωμός δεν είναι απλά μονόδρομος αλλά είναι η επόμενη μέρα.

Το μόνο ζητούμενο σήμερα απο μια τέτοια εξέγερση είναι η αναδιακατανομή του πλούτου και δυστηχώς δεν υπάρχει πολιτικό υπόβαθρο για το μέλλον.

Εκτός εαν μέσα από την εξέγερση ξεπεταχτεί ένας νέος ηγέτης που θα οδηγήσει την χώρα σε άλλες πολιτικές πιο ανθρώπινες .

Γιατί πιστεύω πως η κρίση είναι πολιτική και οχι οικονομική.

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Μετά απο καιρό έρχεται πάλι στο επίκεντρο η τρομοκρατία. Η λέξη τρομοκρατία σημαίνει ο τρόμος που μεταφέρει κάποιος σε κάποιον ή καποιους άλλους ανθρώπους. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν νοιώθουν φόβο απο επιθέσεις όπως αυτής στο Α.Τ Αγ. Παρασκευής άρα δεν τρομοκρατούνται.

Αντίθετα τους φοβίζει και τους τρομοκρατεί μια ασθένεια και ο τρόπος αντιμετώπισης της μέσα απο το υπάρχον σύστημα υγείας.

Τους φοβίζει και τους τρομοκρατεί η επερχόμενη φτώχεια που είναι συνέπεια της πολιτικής με την συσσώρευση του χρήματος σε μονοπώλια, καρτέλ και κυρίως τράπεζες.

Τους φοβίζει και τους τρομοκρατεί η σύνταξη των γηρατειών τους αφού τα ταμεία έχουν ληστευτεί και είναι άδεια.

Τους φοβίζει και τους τρομοκρατεί το μέλλον των παίδιων τους σε μια κοινωνία χωρίς αρχές και αξίες όπου κανένας δεν νοιάζεται για τον άνθρωπο .

Και γενικά τους φοβίζει και τους τρομοκρατεί το μέλλον το οποίο φαντάζει δυσοίωνο.

Κάποιος λοιπόν πρέπει να μας μιλήσει για τους πραγματικούς τρομοκράτες αυτής της χώρας, και να δόυμε όλοι μας σοβαρά πως θα χτυπήσουμε την τρομοκρατία απο την ρίζα της.

Γιατί όπως λέει και ο Χρυσοχοίδης η τρομοκρατία δεν έχει θέση στην δημοκρατία.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΤΩΣΗ

Την περίοδο αυτή εξελίσεται στις φυλακές κορυδαλού μια μεγάλη κόντρα μεταξύ των κορυφαίων μελών της 17 Ν. Απο την μια μεριά η ομάδα Γιωτόπουλου και απο την άλλη η ομάδα Κουφοντίνα. Οι δύο αυτές ομάδες ήρθαν σε σύγκρουση και μάλιστα βίαιη πολλές φορές για λόγους που δεν θ' αναλύσουμε τώρα . Αυτό που θ' αναλύσουμε τώρα είναι η στάση αυτών των ανθρώπων που μαζί ενωμένοι αγωνίστηκαν για κάποιες ιδέες ,για κάποια όνειρα κοίνα, μαζί μοιραστήκαν μεγάλα μυστικά, μαζί σκεφτόντουσαν και οργάνωναν το επόμενο βήμα, μαζί αφαιρούσαν ανθρώπινες ζωές στα πλαίσια του δικού τους αγώνα.

Σήμερα λοιπόν μετά από μια τέτοια κοινή διαδρομή εφτασαν στο σημείο να ανταλλάσουν ύβρεις και να χειροδικούν ο ένας εναντίον του άλλου. Ενα σημαντικό στοιχείο είναι ότι η ομάδα Γιωτόπουλου κατέφυγε σε καταθέσεις μαζί με σωφρονιστικούς υπαλήλους δίνοντας πλήρη αναφορά των επεισοδίων εναντίον της ομάδας Κουφοντίνα η οποία απο την πλευρά της αρνείται να καταθέσει οτιδήποτε. Και όπως αντιλαμβάνεστε οι καταθέσεις βαραίνουν την πλευρά Κουφοντίνα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πως γίνεται οι άνθρωποι αυτοί να καταθέτουν στην αστυνομία εναντίον της ομάδας Κουφοντίνα ; Πως γίνεται με την ιστορία που κουβαλάνε να καταφεύγουν σε τέτοια μέσα ; Η ανθρώπινη πτώση σε όλο της το μεγαλείο ; Η ανθρώπινη κατρακύλα ; Ή ο πραγματικός τους εαυτός ; Οτι απ' όλα και να συμβαίνει οι άνθρωποι αυτοί δεν αξίζουν ούτε σαν άνθρωποι, αλλά ούτε σαν εκπρόσωποι ενός αγώνα.

Απο την άλλη πλευρά θα ήθελα να δώσω συγχαρητήρια στην ομάδα Κουφοντίνα που αντέχει ακόμα και προσπαθεί να σώσει την παρτίδα. Γιατί αποδεικνύει για αλλη μια φορά πως όντως υπάρχουν ιδέες , αξίες και ξέρουν ν΄αγωνίζονται για αυτές σε όλες τις συνθήκες ακόμα και στις πιο άσχημες.

Οι άνθρωποι ξέρουν να κρίνουν να βλέπουν και να ακούν. Και όλοι αύτοι έχουν κριθεί στην συνείδηση μας.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου μετά την υγεία είναι η ελευθερία. Σήμερα είναι μια παρεξηγημένη έννοια, μια χαμένη έννοια της εποχής μας. Κάποτε την υμνήσανε πολλοί,όπως ο Διονύσιος Σολωμός που έγραψε τον ύμνο προς την ελευθερία και κατόπιν τα δύο πρώτα στιχάκια έγιναν και ο Εθνικός μας ύμνος. Ακόμα και σήμερα όλοι την επιζητούν και όλοι κυβερνάνε στην πλάτη της. Ολοι μας είμαστε ελεύθεροι.
Δυστυχώς μόνο ελεύθεροι δεν είμαστε. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν τι είναι ελευθερία. Ελευθερία είναι ο άνθρωπος να βάζει μόνος του τα όρια της ζωής του βασιζόμενος στις αρχές, στις αξίες και στις εμπειρείες .Όπως αντιλαμβάνεστε μιλάμε για χαμένες έννοιες..αξίες ...αρχές...και κατά συνέπεια χαμένη είναι και η έννοια της ελευθερίας. Όταν δεν υπάρχουν αρχές και αξίες δεν μπορεί να υπάρξει και ελευθερία. Όλοι μας σήμερα κατηγορούμε το σύστημα, την κοινωνία που παραδίδουμε στα παιδιά μας , τους πολιτικούς που μας κλέβουν , τους συνανθρώπους μας, αλλά οι περισσότεροι δεν αντιλαμβάνονται οτι εμείς είμαστε το σύστημα, οτι εμείς είμαστε η κοινωνία, οτι εμείς ψηφίζουμε τους κλεφτές γιατί αυτοί μας αντιπροσωπεύουν. Εαν κάποιοι θέλουν πραγματικά κάτι να αλλάξουν γύρω τους για να ζήσουν καλύτερα αυτό είναι μόνο ο εαυτός τους. Μόνο εαν υπάρξουν αξίες και αρχές στην ζωή μας θα νοιώσουμε ελεύθεροι. Εντέχνως οι δύο προηγούμενες έννοιες είναι χαμένες απο την σύγχρονη παιδεία που παράγεται στην κοινωνία μας για να οδηγούμαστε σε μια πλαστή μορφή ελευθερίας που εξυπηρετεί μόνο τους λίγους. Που και αυτοί με την σειρά τους ζούν σε μια πλαστή μορφή ελευθερίας βασιζόμενη στο χρήμα και στα υλικά αγαθά, χωρίς αξίες και αρχές που είναι συνηφασμένες με τον όρο ελευθερία. Πότε θα διδαχτούμε όλοι μας για τα ανθρώπινα αγαθά; Πότε θα διδαχτούμε για τα ανθρώπινα ιδανικά; Πότε θα διδαχτούμε για τις ανθρώπινες αξίες; Πότε θα διδαχτούμε για τις ανθρώπινες αρχές που πρέπει να διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Δυστυχώς ποτέ . Μόνοι μας πρέπει να αναζητήσουμε τον δρόμο προς την ελευθερία .

ΔΙΟΓΕΝΗΣ - Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ

Ο Διογένης ο «Κυνικός» (ή Κύων), γνωστός κι ως ο Διογένης ο Σινωπεύς, ήταν Έλληνας φιλόσοφος, που γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου περίπου το 412 π.Χ. (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.) και θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας. Σύμφωνα με έναν θρύλο, γεννήθηκε την ημέρα που πέθανε ο Σωκράτης.
Λέγεται ότι οι Σινωπείς τον εξόρισαν γιατί παραχάραξε το τοπικό νόμισμα. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ακολούθησε στην εξορία τον πατέρα του Ικεσία, επόπτη του νομισματοκοπείου της Σινώπης, όταν αυτός κατηγορήθηκε σαν παραχαράκτης. Ο Διογένης λόγω της εξορίας, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ως πολιτικός εξόριστος το 370 π.Χ. Συνήθως, τα καλοκαίρια έμενε στην Κόρινθο και τους χειμώνες στην Αθήνα.

Πολύ γρήγορα εντυπωσιάστηκε από τη διδασκαλία του Αντισθένη, ένας από τους πιο διαπρεπείς μαθητές του Σωκράτη και ζήτησε να γίνει μαθητής του. Λέγεται, ότι εμφανίστηκε μπροστά στον Αντισθένη, σαν τραπεζίτης, παρακαλώντας τον να τον δεχθεί ως μαθητή του. Ο Αντισθένης, φυσικά, αρνήθηκε να διδάξει έναν τραπεζίτη. Ο Διογένης επέμενε για πολύ καιρό. Ο Αντισθένης αποφάσισε να τον δεχθεί μόνο όταν τον είδε να είναι ντυμένος με κουρέλια, να κοιμάται στο χώμα και στις λάσπες, και να περιπλανιέται ζητιανεύοντας μαζί με τους άλλους ζητιάνους. Σύντομα ο Διογένης ξεπέρασε το δάσκαλό του, όχι μόνο σε φήμη, αλλά και στην αυστηρότητα του τρόπου ζωής. Θεωρείται το αρχέτυπο των Κυνικών, και μάλιστα πολλοί του αποδίδουν την καθιέρωση του Κυνικού τρόπου ζωής, αν και ο ίδιος αναγνωρίζει το χρέος του στον Αντισθένη. Η κυνική φιλοσοφία λέγεται έτσι γιατί οι κυνικοί είχαν ως έμβλημά τους τον Κύων (τον σκύλο) και έλεγαν «εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς δεν δαγκώνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε». Οι κυνικοί φιλόσοφοι πρέσβευαν την απόλυτη αμφισβήτηση των πάντων, απέρριπταν κάθε εξουσία και ήθελαν την απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου.

Ο Διογένης δεν συγκρότησε ένα θεωρητικό σύστημα αξιών, αλλά με τις πράξεις του γελοιοποίησε, εξευτέλισε κυριολεκτικά τις κυρίαρχες κοινωνικές συμβάσεις, σε σημείο που δύσκολα θα έφτανε και ο πιο ριζοσπαστικός αναρχικός της εποχής μας. Το έδαφος είχε ήδη προλειάνει ο Αντισθένης, ο οποίος κήρυττε δημοσίως ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει κυβέρνηση, ατομική ιδιοκτησία, επίσημη θρησκεία, γάμος. Απέρριψε τη φήμη και τις τιμές, αλλά η επίδειξη του ασκητισμού του ήταν τόσο καινούργια για τους Έλληνες ώστε προσήλκυσε μεγάλη προσοχή και πολλοί έφτασαν να τον θεωρούν εξαιρετικά σοφό.

Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Η διδασκαλία του ήταν ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε. Προσπάθησε με τα επιχειρήματα του, να αλλάξει την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί. Αυτό κατά την γνώμη του θα γινόταν δυνατό, αν ο άνθρωπος επέστρεφε στην φύση. Πίστευε δηλαδή πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει. Υπήρξε είρωνας καυστικότατος και ονειδιστείς των ανθρώπινων αδυναμιών, προπάντων δε της ματαιοδοξίας και της υπεροψίας. Τρεφόταν μόνο από προσφορές των θαυμαστών του. Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μεγάλο κατάλογο από έργα του Διογένη του Κύνου από τα οποία σώζονται αρκετά δυστυχώς όχι στη Ελληνική.

Ο Διογένης πίστευε πως ο άνθρωπος είναι από τη Φύση εφοδιασμένος με όλα όσα χρειάζεται και δεν έχει ανάγκη από περιττά πράγματα. Μόνος του δημιουργεί για τον εαυτό του πλήθος τεχνητές ανάγκες και επιθυμίες, που τελικά τον υποδουλώνουν. Για τον Διογένη μόνο η ικανοποίηση των φυσικών αναγκών οδηγεί στην ευτυχία και καμία σωματική ανάγκη δεν μπορεί να θεωρηθεί ανήθικη, αφού η φύση τις δημιουργεί όλες. Ωστόσο, οι φυσικές ανάγκες μπορούν να δαμαστούν με την άσκηση, δηλαδή με το να ασκεί κάποιος το σώμα του, ώστε να περιορίζονται οι ανάγκες του στο ελάχιστο δυνατό. Αυτό θα βοηθήσει τον άνθρωπο να αποκτήσει αυτάρκεια: όσο πιο λίγες και απλές είναι οι ανάγκες του, τόσο πιο εύκολα θα μπορεί να τις ικανοποιεί. Η παράδοση στις σωματικές απολαύσεις συνιστά αδυναμία αλλά και αδικία. Στον ευτραφή ρήτορα Αναξιμένη έλεγε σαρκαστικά ο Διογένης: «Αναξιμένη, δώσε λίγη κοιλιά και στους φτωχούς».

Ο Διογένης και οι μεταγενέστεροί του Κυνικοί απορρίπτουν ό,τι σηματοδοτεί τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο Νόμος δεν έχει καμία απολύτως αξία απέναντι στη φύση, διότι οι νόμοι είναι ανθρώπινα έργα και διαφέρουν από χώρα σε χώρα, επομένως δεν έχουν αντικειμενικό κύρος και είναι ανάξιοι σεβασμού. Για τον λόγο αυτό, ακριβώς, κανένα δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να κρίνει τις πράξεις κάποιου, ούτε και οποιαδήποτε εξουσία έχει το δικαίωμα να καθορίζει τη ζωή των ανθρώπων.

Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.Εφαρμόζοντας στην πράξη τις αρχές του κυκλοφορούσε στην Αθήνα ξυπόλυτος, φορώντας χειμώνα καλοκαίρι το ίδιο ρούχο και μόνο στα μεγάλα κρύα δανειζόταν από κάποιο φίλο του ένα μανδύα και είχε στην πλάτη του ένα σακούλι όπου έβαζε τίποτε τρόφιμα και ένα τάσι για να πίνει νερό. Κοιμόταν χωρίς να μεταχειρίζεται στρωσίδια μέσα σε ένα…πιθάρι, με φύλακες τα σκυλιά του, που άλλοτε το κυλούσε στη Βασίλειο Στοά κι άλλοτε στο Μητρώο, κάτω από την Ακρόπολη, αποδεικνύοντας, έτσι, πως και το σπίτι ακόμα ήταν κάτι το περιττό. Απέρριπτε την πολυθεΐα και τις θρησκευτικές λατρείες, ως αυθαίρετους ανθρώπινους θεσμούς.

Περιγελούσε τους ρήτορες που στους λόγους των έκαναν πολύ θόρυβο περί δικαιοσύνης αλλά ουδέποτε την εφάρμοσαν στη ζωή τους. Έλεγε ότι οι άνθρωποι αγωνίζονται να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλο σε υλικά αποκτήματα, αλλά κανένας δεν αγωνίζεται να γίνει καλύτερος και αληθινός.

Δε δημιούργησε ποτέ δική του οικογένεια και θεωρούσε τον εαυτό του ως «πολίτη του κόσμου» (κοσμοπολίτης).Οι Αθηναίοι αγαπούσαν τον Διογένη, για την ετοιμότητα και την ευφυΐα του, με τις οποίες απαντούσε σε κάθε ερώτηση που του έκαναν, καθώς και για τον αδυσώπητο και τραχύ τρόπο με τον οποίο έσκωπτε τα κακώς έχοντα στην κοινωνία. Τη σκέψη του την απασχολούσαν αποκλειστικά τα ηθικοκοινωνικά προβλήματα, η δε διδασκαλία του, ουσιαστικά, ήταν επαναστατική και ανατρεπτική της υφισταμένης τάξεως. Γι’ αυτό όταν ένας νεαρός του έσπασε το πιθάρι, μαστίγωσαν τον νεαρό και του έδωσαν άλλο.

Σ’ ένα ταξίδι του στην Αίγινα, ο Διογένης συνελήφθη από πειρατές και στάλθηκε στην Κρήτη όπου και εκτέθηκε για πώληση. Ο Ξενιάδης, εντυπωσιασμένος από το πνεύμα του Διογένη, τον αγόρασε παίρνοντάς τον μαζί του στην Κόρινθο. Εκεί του εμπιστεύτηκε το νοικοκυριό του και του ανέθεσε την ανατροφή των δύο γιων του. Ο Διογένης φέρεται να είπε στον Ξενιάδη, «Πρέπει να με υπακούεις, παρόλο που είμαι σκλάβος· διότι εάν ο γιατρός ή ο καπετάνιος πλοίου βρίσκονταν υπό δουλεία, θα υπακούονταν».
Ο Διογένης εκτελούσε τα καινούργια του καθήκοντα με τέτοια επιτυχία που ο Ξενιάδης συνήθιζε να λέει στους γύρω του, «Ένας έντιμος μεγαλοφυής μπήκε στο σπίτι μου.» Ο Εύβουλος, στο βιβλίο του με τον τίτλο «Η πώληση του Διογένη», μας περιγράφει πώς ο Κυνικός φιλόσοφος διαπαιδαγωγούσε τους γιους του Ξενιάδη. Τους μάθαινε ν’ αποστηθίζουν πολλά χωρία από ποιητές, ιστορικούς και από τα κείμενα του ίδιου του Διογένη. Τους ασκούσε με κάθε τρόπο στο ν’ αποκτήσουν καλή μνήμη. Στο σπίτι τους μάθαινε να αυτοεξυπηρετούνται και να είναι ευχαριστημένοι με λιτό φαγητό και νερό. Τους μάθαινε να κόβουν τα μαλλιά τους κοντά και να μην τα στολίζουν, να σκεπάζονται με ελαφρά σκεπάσματα, να περπατούν ξυπόλητοι, σιωπηλοί, χωρίς να κοιτάζουν γύρω τους στους δρόμους. Τα παιδιά έτρεφαν μεγάλο σεβασμό για το Διογένη και ζητούσαν χάρες από τους γονείς τους γι’ αυτόν. Επιπλέον ο Διογένης τους δίδαξε ιππασία, σκοποβολή, σφαιροβολία, και ακοντισμό. Αργότερα, όταν έφτασαν σε ηλικία για το σχολείο της παλαίστρας, δεν επέτρεπε στο δάσκαλο να τους δώσει πλήρη αθλητική εκπαίδευση, αλλά μόνο τόση ώστε να τους κρατάει σε καλή φυσική κατάσταση.

Στην Κόρινθο ο Διογένης έζησε το υπόλοιπο της ζωής του, την οποία αφιέρωσε αποκλειστικά στο να κηρύττει τα δόγματα της ενάρετης αυτοκυριαρχίας. Στα Ίσθμια (μια από τις τέσσερις μεγάλες πανελλήνιες γιορτές του αρχαίου κόσμου) δίδασκε σε μεγάλα ακροατήρια που στράφηκαν προς αυτόν μετά το θάνατο του Αντισθένη.

Ο Διογένης, είχε παντού εχθρούς ή φίλους που διασκέδαζαν μαζί του, εμπαίζοντάς τον, εξορίστηκε από την πατρίδα του, πουλήθηκε ως δούλος, κέρδισε την ελευθερία του, γνώρισε όλες τις πτυχές της ζωής αφού έγινε απο τραπεζίτης μέχρι ζητιάνος, και από φιλόσοφος μέχρι σκύλος (ζώντας σκυλίσια ζωή), στο τέλος κοιμόταν μέσα σε ένα μεγάλο πιθάρι. Δήλωνε ότι ήταν εναντίον του πολιτισμού, αφού «Οι άνθρωποι είναι ζώα και τα ζώα δεν έχουν πολιτισμό, έχουν μόνο φυσικές ανάγκες, αλλά ας γίνουν τα ζώα πρώτα άνθρωποι και έπειτα ας κάνουν και πολιτισμό, πράγμα δύσκολο, αφού μέχρι στιγμής δεν υπάρχει πουθενά, εκτός εάν μιλάμε για χρήματα, για πόλεμο και για θεάματα».

Πολλοί γελούσαν μαζί του επειδή κοιμόταν στο πιθάρι του κι εκείνος γελούσε μαζί τους επειδή δεν χωρούσαν στο πιθάρι του, γιατί ήταν χοντροί. «Η φιλοσοφία δεν έχει σπίτι» έλεγε, «γιατί είναι τόσο μεγάλη που δεν χωράει σε κανένα σπίτι και μπορεί να έχει σαν στέγη της μόνο τον ουρανό».
Έχοντας διαπιστώσει ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα ζώο, ο Διογένης έκανε την ανάγκη του δημοσίως, και έλεγε ότι απολύτως καμία σωματική ανάγκη δεν θα έπρεπε να θεωρείται ανήθικη ή πρόστυχη αφού η φύση την δημιουργεί. Ο Διογένης, επίσης, αυνανιζόταν δημοσίως, κατά προτίμηση στην αγορά.

Για το θάνατο του Διογένη υπάρχουν διάφορες πληροφορίες. Οι ιστορικοί, όμως, δεν είναι βέβαιοι ούτε για το χρόνο ούτε για τον τρόπο του θανάτου του. Πιστεύεται ότι ο Διογένης πέθανε 323 π.Χ στην Κόρινθο πολύ γέρος και κατά την παράδοση την ίδια μέρα που πέθανε στη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος. Οι Κορίνθιοι του έκαναν μεγαλοπρεπή κηδεία και στον τάφο του έστησαν μαρμάρινο κίονα, πάνω στον οποίο έστεκε καμαρωτός ένας σκύλος από μάρμαρο της Πάρου (κύνα). Λέγεται ότι είχε προκύψει διαμάχη μεταξύ των μαθητών του για το ποιος θα τον θάψει. Τελικά, με εισήγηση ανδρών επιρροής, θάφτηκε από τους γιους του Ξενιάδη. Στη συνέχεια συμπατριώτες του από τη Σινώπη τον τίμησαν με ορειχάλκινα αγάλματα, κοντά στη γιγαντιαία κολόνα με το σκύλο, πάνω στα οποία χάραξαν την ακόλουθη επιγραφή: «Ο χρόνος κάνει ακόμη και το χαλκό να παλιώνει· αλλά τη δόξα σου, ω Διογένη, η αιωνιότητα ποτέ δεν θα καταστρέψει. Διότι εσύ μόνος δίδαξες στους θνητούς το μάθημα της αυτάρκειας και το πιο ενάρετο μονοπάτι της ζωής».

Ο Διογένης άφησε πίσω του μαθητές που ακολούθησαν τον ίδιο τρόπο ζωής και καυτηρίασαν έμπρακτα την αφύσικη και τεχνητή ζωή του πολιτισμού. Από τους πιο γνωστούς συνεχιστές του είναι ο Κράτης o Θηβαίος, που έζησε ως επαίτης, έχοντας μάλιστα στο πλευρό του την Ιππαρχία, κοπέλα από αρχοντική οικογένεια και αδελφή του επίσης Κυνικού Μητροκλή.

---

Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μακρότατο κατάλογο των έργων του φιλοσόφου, από τα οποία όμως τίποτα δεν διασώθηκε. Ο ίδιος συνέλεξε αποφθέγματα, ανέκδοτα και λεπτομέρειες από το βίο του μεγάλου κυνικού. Πολλά όμως απ’ αυτά όμως, ίσως και να είναι επινοήματα των μεταγενεστέρων θαυμαστών του. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Ο Διογένης είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και κατάληξε στα δουλοπάζαρα. Ο δουλέμπορος δεν τον άφηνε να καθίσει, γιατί ήθελε να βλέπει ο κόσμος την «πραμάτεια» του. Ο Διογένης τότε του είπε, «Δεν έχει σημασία γιατί και τα ψάρια όπως και να στέκονται το ίδιο πωλούνται». Ο Ξενιάδης, πλούσιος, αριστοκράτης της εποχής είδε τον Διογένη και θέλησε να τον αγοράσει. Συζήτησε με τον δουλέμπορο και ο δουλέμπορος πλησίασε τον Διογένη και του λέει «αυτός ενδιαφέρεται να σε αγοράσει, τί δουλειά ξέρεις να κάνεις να του πώ;». Ο Διογένης με λογοπαίγνιο απαντά «ανθρώπων άρχειν» και συμπλήρωσε «Φώναξε μήπως κάποιος θέλει δεσπότη». Το λογοπαίγνιο αυτό, ενός δούλου που δήλωνε «άρχειν ανθρώπων» άρεσε στον Ξενιάδη που χαμογέλασε και τον αγόρασε, αφού αντιλήφθηκε τις δύο έννοιες που με οξυδέρκεια έθεσε ο Διογένης. «Διοικώ τους ανθρώπους και διδάσκω στους ανθρώπους αρχές». Ο Ξενιάδης ανάθεσε στον Διογένη την διδασκαλία των παιδιών του, και έτσι ο Διογένης έμεινε στο Κράθειον, ένα προάστειο της Κορίνθου.
• Οι φίλοι του Διογένη θέλησαν να τον ελευθερώσουν (από δούλο του Ξενιάδη) και εκείνος τους απεκάλεσε ανόητους, γιατί, όπως είπε, «τα λιοντάρια δεν είναι δούλοι αυτών που τα τρέφουν, αλλά αυτοί που τρέφουν τα λιοντάρια είναι δούλοι των λιονταριών, αφού ο φόβος χαρακτηρίζει τους δούλους, ενώ τα θηρία προκαλούν φόβο στους ανθρώπους».
• Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν στη Κόρινθο, ήθελε να γνωρίσει τον Διογένη και έστειλε ένα υπασπιστή του να βρει τον Διογένη που ήταν στο Κράθειο και να του τον παρουσιάσει. Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε: «Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δεί». Ο Διογένης απάντησε «Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει». Και πράγματι, ο βασιλεύς Αλέξανδρος πήγε να δεί τον Διογένη. Τον πλησιάζει ο Αλέξανδρος και του λέει «Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος». Ο Διογένης ατάραχος απαντά «Και γώ είμαι ο Διογένης ο Κύων».Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει «Δεν με φοβάσαι;». Ο Διογένης απαντάει «Και τί είσαι; Καλό ή κακό;». Ο Αλέξανδρος μένει σκέπτικος. Δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πει ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ερωτεί εκ νέου «Τί χάρη θές να σου κάνω;» και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά «Αποσκότησων με». Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια. Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί εώς «Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο», καθώς οι κυνικοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη λιτότητα, στη ζεσταςιά του ήλιου και δεν ζητεί τίποτα από τα υλικά πλούτη. Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο: «Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης».
• Ο Πλάτων τιμούσε τον Διογένη, που τον ονόμαζε «Σωκράτη μαινόμενο», εκείνος όμως δεν είχε σε μεγάλη υπόληψη τον ιδρυτή της Ακαδημίας και δεν άφηνε ευκαιρία να τον ειρωνεύεται. Όταν ο Πλάτων διατύπωσε τον γνωστό ορισμό για τον άνθρωπο: «Ζώον δίπουν άπτερον» (ζώο με δύο πόδια και χωρίς φτερά) ο Διογένης μάδησε ένα πετεινό και τον παρουσίασε στην αγορά λέγοντας «Ιδού ο άνθρωπος του Πλάτωνος» κι αυτός τότε συμπλήρωσε τον ορισμό με το «και πλατώνυχον».
• Μια μέρα μπήκε στο πλουσιόσπιτο του Πλάτωνα και με τα ξυπόλυτα (και βρώμικα) πόδια του πατούσε στα χαλιά λέγοντας «πατώ τον του Πλάτωνος τύφον (ματαιοδοξία)».
• Όταν ο Πλάτων τον είδε μια μέρα να γευματίζει μονάχα με ψωμί κι ελιές, δεν κρατήθηκε και τον πείραξε λέγοντας: «Αν είχες πάει στο Διονύσιο, δε θα ‘τρωγες τώρα ελιές». Ο Διογένης όμως δεν του τη χάρισε: «Αν έτρωγες ελιές δε θα χρειαζόταν να πάς στον Διονύσιο» (Σημείωση: Ο Διονύσιος ήταν τύραννος των Συρακουσών ο δε Πλάτων πήγε κοντά του προσπαθώντας να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες που είχε διατυπώσει στην «Πολιτεία» του).
• Ο Διδύμων, οφθαλμίατρος της εποχής εξετάζει το μάτι μιάς κοπέλας. Ο Διογένης τον βλέπει. Ξέρει ο Διογένης ότι ο Διδύμων είναι τύπος ερωτίλος, κοινώς γυναικάς. Και του λέει «Πρόσεξε Διδύμωνα, μήπως εξετάζοντας τον οφθαλμό, πειράξεις την κόρην».
• Είναι ο Διογένης καλεσμένος σε ένα γεύμα και πηγαίνει στο λουτρό για να πλυνθεί πρίν φάει. Αλλά το λουτρό είναι πολύ βρώμικο. Δεν παραπονιέται, δεν λέει «είναι βρώμικο το λουτρό», και δεν προσβάλει τον οικοδεσπότη αλλά με αστεϊσμό ερωτεί «Οι εδώ λουόμενοι, που πλένονται κατόπιν;».
• Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε που είδε ενάρετους (σύμφωνα με τις αρχές του) άντρες, αποκρίθηκε, «Άντρες πουθενά, στην Σπάρτη όμως, είδα παιδιά».
• Ο Διογένης καυτηρίαζε τον πόλεμο, με τον δικό του, ιδιότυπο τρόπο: Οι Κορίνθιοι προετοιμάζονταν πυρετωδώς για να πολεμήσουν τον Φίλιππο της Μακεδονίας και για να μη φανεί ότι ο Διογένης μένει άπρακτος, πήρε κι αυτός το πιθάρι του και άρχισε να το τσουλάει πάνω κάτω!
• Θέλησε κάποτε να πειράξει ένα ευνούχο μοχθηρό τύπο αφού έβλεπε τις πράξεις του και είχε ακούσει γι’ αυτόν. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν πάνω από την θύρα της οικίας τους ένα θυραίο. Αυτό ήταν ένα σύμβολο ή σήμα ή ρητό που διάλεγαν για την οικία τους. Ο μοχθηρός αυτός άνδρας είχε βάλει άνωθεν της οικίας του το εξής ρητό. «Μηδέν εισίτω κακόν» ( Να μην μπει κανένα κακό). Και ο Διογένης κτύπησε την πόρτα και ρώτησε: «Ο οικοδεσπότης από πού μπαίνει;».
• Όταν ρωτήθηκε ποιανού ζώου το δάγκωμα είναι το χειρότερο, λέγεται πως απάντησε: «Ανάμεσα στα άγρια, του συκοφάντη, και ανάμεσα στα ήμερα του κόλακα».
• Μια μέρα, ενώ συζητούσε επί σοβαρού θέματος κι ελάχιστοι τον άκουγαν, άρχισε να σφυρίζει· τότε, καθώς πλήθος μαζεύτηκε αμέσως γύρω του, τους επέπληξε λέγοντας, «Εσείς σπεύδετε με όλη σας τη σοβαρότητα για ν’ ακούσετε ανοησίες, αλλά είστε πολύ αργοί και περιφρονητικοί όταν το θέμα είναι σοβαρό».
• Όταν κάποιος του είπε, «οι περισσότεροι άνθρωποι γελούν μαζί σου», η απάντησή του ήταν, «πολύ πιθανόν οι γάιδαροι να γελούν μ’ αυτούς· αλλά όπως δεν τους νοιάζει για τα γαϊδούρια, ούτε και μένα με νοιάζει γι’ αυτούς».
• Ο Μέγας Αλέξανδρος κάποτε θέλησε να πειράξει τον Διογένη και αφού έλεγε ότι ήταν Κύων, του έστειλε ένα πιάτο κόκκαλα. Μετά όταν τον συνάντησε τον Διογένη τον ρώτησε: «Σου άρεσε Κύων το δώρο μου;». Και ο Διογένης του απάντησε «Το έδεσμα ήταν άξιο για κύων, αλλά το δώρο δεν ήταν καθόλου άξιο για βασιλέα».
• Όταν από τα βάθη της Ασίας ο Αλέξανδρος έστειλε στον τοποτηρητή του Αντίπατρο μήνυμα με κάποιον αγγελιοφόρο, που λεγόταν Αθλίας, ο Διογένης σχολίασε: «Αθλίας παρ΄αθλίου δι΄αθλίου προς άθλιον» (Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Άθλιο προς ένα άθλιο).
• Τον ρώτησε κάποιος τύραννος ποιος είναι ο καλύτερος χαλκός για να χυτευθεί ένα άγαλμά του και ο Διογένης του είπε «ο δι΄ου Αρμόδιος και Αριστογείτων εχυτεύθησαν» (δηλαδή ο χαλκός από τον οποίο γίνανε τα αγάλματα του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα – των τυραννοκτόνων).
• Μια μέρα, παρατήρησε μια τοιχογραφία που εικόνιζε δύο κενταύρους, πανάθλια ζωγραφισμένος και ρώτησε : «Πότερος τούτων Χείρων εστί;», λογοπαικτώντας με το επίθετο χείρων (= χειρότερος) και το όνομα του γνωστού κενταύρου Χείρωνα.
• Όταν κάποιος είπε στον Διογένη, «Γέρασες, κοίτα να ξεκουραστείς», αυτός απάντησε «Αν έπαιρνα μέρος σε αγώνα δρόμου, στο τέλος, θα έπρεπε να χαλαρώσω αντί να επιταχύνω;».
• Μια μέρα παρακολουθούσε μουσική παράσταση κιθάρας. Ο κιθαρωδός ήταν κάποιος ηρακλείων διαστάσεων και πολύ αγριωπός, το δε παίξιμό του είχε τα μαύρα του τα χάλια. Όλοι οι ακροατές αποδοκίμαζαν τον «καλλιτέχνη» και μονάχα ο Διογένης τον χειροκροτούσε. Όταν οι άλλοι τον ρώτησαν απορημένοι «γιατί;», εκείνος απάντησε: «Διότι τηλικούτος ών κιθαρωδεί και ου ληστεύει!» (Επειδή, παρά το μέγεθος του, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει).
• Όταν είδε ένα μουσικό να χορδίζει την άρπα, του είπε, «Δεν ντρέπεσαι να δίνεις στο ξύλο εναρμονισμένους ήχους, τη στιγμή που απέτυχες να εναρμονίσεις την ψυχή με τη ζωή σου;».
• Στην αγορά της Αθήνας τον έβρισε ένας φαλακρός. Ο Διογένης απάντησε: «Εγώ ου λοιδωρώ αλλά τας τρίχας επαινώ, ότι κρανίου κακού απηλλάγησαν», δηλαδή «Δεν θα σε βρίσω, αλλά θα παινέψω τις τρίχες που εγκατέλειψαν ένα τέτοιο κρανίο».
• Τον καιρό που ο Διογένης ζούσε στην Κόρινθο, μεσουρανούσε εκεί η περίφημη εταίρα Λαΐς η Κορινθία. Ήταν τόσο όμορφη που κατά τον Προπέρτιο «όλη η Ελλάδα έλιωνε από πόθο μπροστά στην πόρτα της» ενώ ο Αρισταίνετος γράφει πως «τα στήθια της ήταν σαν κυδώνια» και κατά τον Αθήναιο πολλοί ζωγράφοι την είχαν ως πρότυπο. Δεν ήταν όμως μόνο πανέμορφη. Ήταν πολύ μορφωμένη, καλλιεργημένη, και πάμπλουτη. Φυσικά είχε σχέσεις με τους επιφανέστερους και πλουσιώτερους Έλληνες, που συνέρρεαν στην Κόρινθο για να τη γνωρίσουν (με τη βιβλική σημασία του ρήματος). Ανάμεσα στους «πελάτες» της ήταν και ο μαθητής του Σωκράτη Αρίστιππος, ιδρυτής της ηδονιστικής σχολής. Ο Αρίστιππος ήταν άνθρωπος ρεαλιστής και όταν κάποιοι του είπαν πως η Λαϊς δεν τον αγαπάει, αυτός απάντησε «Και τα ψάρια και το κρασί δε μ΄αγαπάνε αλλά εγώ τα απολαμβάνω». Ο Διογένης στην αρχή δεν έδινε καμιά σημασία στη Λαϊδα και όταν κάποιος φίλος του τον ρώτησε γιατί δεν την επισκέπτεται, αυτός απάντησε «ουκ ωνέομαι εγώ δεκακισχιλίων μίαν μεταμέλειαν», δηλαδή δεν αγοράζω με δέκα χιλιάδες δραχμές κάτι για το οποίο θα μετανοιώσω. Η Λαΐς, μαθαίνοντας το περιστατικό, πειράχτηκε και αποφάσισε να τιμωρήσει τον φιλόσοφο που καταφρονούσε τη γοητεία της. Κατάφερε να τον πλησιάσει και του υποσχέθηκε μιαν ερωτική νύχτα μαζί της, δωρεάν. Ο Διογένης, τι είχε να χάσει, συμφώνησε. Η Λαΐς όμως τον υποδέχτηκε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και στη θέση της βρισκόταν μια κακάσχημη υπηρέτριά της, από την οποία τελικά ο φιλόσοφος δέχτηκε τις θωπείες που του υποσχέθηκε η Λαΐς. Το άλλο πρωί διαπίστωσε το πάθημά του, το οποίο η εταίρα φρόντισε να το μάθει όλη η Κόρινθος. Ο Διογένης όμως απτόητος της ανταπέδωσε τα ίσα, λέγοντας «Λυχνίας σβεσθείσης πάσα γυνή Λαΐς» (δηλαδή, στο σκοτάδι όλες οι γυναίκες είναι ίδιες).
• Μια φορά ο Διογένης ο Κυνικός βρέθηκε σε μια συντροφιά όπου όλοι έπλητταν θανάσιμα από απαγγελία ενός ποιητή. Βλέποντας να προβάλλει το λευκό στο τέλος του ειληταρίου που κρατούσε ο ποιητής, ο Διογένης είπε «Κουράγιο φίλοι, βλέπω στεριά».
• Όταν ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης είδε μια γυναίκα κρεμασμένη σε μια ελιά αναφώνησε: «Μακάρι να είχαν όλα τα δέντρα τέτοιους καρπούς!».
• Κάποιος καλοτύχιζε τον Καλλισθένη γιατί ζούσε ωραία κοντά στον Μέγα Αλέξανδρο. Ο Διογένης τότε του απαντά: «Κακότυχος είναι όποιος προγευματίζει και δειπνεί όποτε αρέσει στον Αλέξανδρο».
• Μια φορά άναψε, μέρα μεσημέρι, έναν λύχνο και κρατώντας τον, γύριζε στης αγοράς τους δρόμους. Όταν δε, ρωτήθηκε γιατί το κάνει αυτό, έδωσε τη γνωστή περίφημη απάντησή του: «Άνθρωπον ζητώ».
• Μια μέρα ο Διογένης πήγε στο θέατρο, όταν η παράσταση είχε τελειώσει και ο κόσμος έβγαινε έξω. Αντίθετα στο πλήθος, που έβγαινε έξω, αυτός προσπαθούσε ν’ ανοίξει δρόμο και να μπει μέσα, και σαν τον ρώτησαν, γιατί πάει αντίθετα, απάντησε: «Σε όλη μου τη ζωή αυτό εξασκούμαι να κάνω».
• Όταν είδε μια μέρα ένα παιδί να πίνει νερό με τη χούφτα του χεριού του, έβγαλε, καθώς λένε, το κύπελλο, με το οποίο έπινε νερό και το πέταξε αναφωνόντας «παιδίον μὲ νενίκηκεν εὐτελεία!» (ένα παιδί με ξεπέρασε στην απλότητα).
• Ο Διογένης, κάποτε, στέκονταν εμπρός από ένα άγαλμα ζητώντας…ελεημοσύνη. Όταν τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό, εκείνος απάντησε: «μελετῶ ἀποτυγχάνειν» (μελετώ την αποτυχία).
• Έλεγε ο Διογένης, πως, όταν πεθάνει, θέλει να τον θάψουν μπρούμητα. Τον ρώτησαν γιατί, κι εκείνος απάντησε: «γιατί σε λίγο θα’ ρθουν τα πάνω-κάτω».
• Σε κάποιον που του υπενθύμισε χλευαστικά μια παλαιότερη παρανομία του (παραχάραξη νομίσματος, για την οποία οι συμπολίτες του τον εκδίωξαν από την Σινώπη), ο κυνικός φιλόσοφος δήλωσε «κάποτε ήμουν τέτοιος που εσύ είσαι τώρα, τέτοιος όμως που είμαι εγώ, εσύ δεν θα γίνεις ποτέ». Όταν οι Αθηναίοι τον κορόιδευαν για τον ίδιο λόγο, λέγοντας πώς οι Συνωπείς τον είχανε εξορίσει αυτός με αστεϊσμό απαντούσε «κι εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί».
• Ο Διογένης βγήκε μια μέρα στην αγορά και άρχισε να φωνάζει:«Ε, άνθρωποι που είστε;». Σαν μαζεύτηκαν κάμποσοι, τότε άρχισε να τους κυνηγά και να τους χτυπά με το ραβδί του, λέγοντάς τους: «Ανθρώπους κάλεσα, όχι παλιάνθρωπους».
• Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε «Αν πεθάνεις, ποιος θα φροντίσει την κηδεία σου;», είπε «Αυτός που θα θέλει το σπίτι μου».
• Βλέποντας κάποτε ο Διογένης μια θρησκόληπτη γυναίκα να σκύβει βαθιά στα αγάλματα των θεών, της είπε «Δε φοβάσαι καλή μου γυναίκα, μήπως κανένας θεός από πίσω σου σε δει σε άσεμνη στάση;».
• Όταν ο Διογένης αιχμαλωτίστηκε στη μάχη τις Χαιρώνειας και οδηγήθηκε μπροστά στον Φίλιππο, ρωτήθηκε ποιος είναι, και απάντησε, «κατάσκοπος τις απληστίας σου».
• Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε πότε πρέπει να παντρεύεται κάποιος, είπε, «Τους μεν νέους μηδέπω (όχι ακόμα), τους δε πρεσβυτέρους μηδέπωποτε (ποτέ)».
• Σε κάποιο δείπνο κάποιοι του έριχναν (του Διογένη) κόκκαλα σαν σε σκύλο, τότε εκείνος σηκώθηκε και τους κατούρησε σαν σκύλος.
• Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε γιατί οι άνθρωποι ελεούν τους ζητιάνους αλλά όχι τους φιλοσόφους, είπε, «γιατί κουτσοί και τυφλοί υπάρχει περίπτωση να γίνουν, φιλόσοφοι όμως αποκλείεται».
• Ο Διογένης παρουσιάστηκε σε μια ομιλία του ρήτορα Αναξιμένη κρατώντας ένα παστό ψάρι και απέσπασε την προσοχή των ακροατών, ο ρήτορας αγανάκτησε και ο Διογένης είπε, «Ένα τιποτένιο ψάρι διέλυσε την ομιλία του Αναξιμένη».
• Όταν κατηγόρησαν τον Διογένη ότι τα πίνει στο καπηλειό, απάντησε «και στο κουρείο, κουρεύομαι».
• Ο Διογένης όταν είδε θηλυπρεπή νέο, του είπε «δεν ντρέπεσαι, να έχεις για τον εαυτό σου χειρότερη γνώμη απ’ αυτή που έχει η φύση; Αυτή σε έκανε άντρα κι εσύ αναγκάζεις τον εαυτό σου να γίνει γυναίκα».
• Κάποτε όταν τον ειρωνεύτηκαν πως μπαίνει σε ακάθαρτους χώρους, ο Διογένης, σε απάντηση, τους είπε: «Αλλά και ήλιος και ου μιαίνεται», δηλαδή: «Κι ο ήλιος μπαίνει σε ακάθαρτους τόπους, αλλά δεν μολύνεται από αυτούς».
• Ο Διογένης συχνά αυνανιζόταν δημοσίως μπροστά στο πλήθος που μαζευόταν γύρω από το πιθάρι του. Όταν κάποτε ένας παριστάμενος τον ερώτησε εάν δεν ντρέπεται, αυτός του απάντησε «Είθε και την κοιλίαν ην παρατρίψαντα και μη πεινήν» (μακάρι να μπορούσα να ανακουφίσω και την πείνα μου, τρίβοντας την κοιλιά μου).
• Βλέποντας ο Διογένης, Μεγαρίτες να χτίζουν μεγάλα τείχη, τους είπε «Μην έχετε έγνοια πόσο μεγάλα θα είναι τα τείχη αλλά πόσο μεγάλοι θα είναι εκείνοι που θα σταθούν επάνω σε αυτά».
• Ρώτησαν κάποτε τον Διογένη, πια στάση πρέπει να κρατά κάποιος απέναντι στην εξουσία απάντησε: «Όποια και απέναντι στην φωτιά: να μην στέκεται ούτε πολύ κοντά, για να μην καεί, ούτε πολύ μακριά για να μην ξεπαγιάσει».
• Ο Διογένης, κουβαλούσε μαζί του ό,τι είχε. Σ’ ένα σακούλι είχε συνήθως ψωμί και ελιές. Μια μέρα λοιπόν κάθεται στο μέσο της Αγοράς, ανοίγει το σακούλι του και αρχίζει να τρώει. «Καλά, τι ώρα είναι αυτή που τρως;» τον ρωτάει κάποιος. Κι ο Διογένης ετοιμόλογος του απάντησε: «Οι πλούσιοι τρώνε όταν θέλουνε, εγώ ο φτωχός, όταν πεινώ!».
• Βλέποντας μιά ημέρα τους αξιωματούχους να οδηγούν στη φυλακή κάποιο ταμία, που είχε κλέψει ένα κύπελο είπε: «Οι μεγάλοι κλέπται τον μικρόν άγουσι».
• Για τις αναθηματικές επιγραφές πιστών που σώθηκαν χάρη σε μια θεότητα, έλεγε «Θα ήταν πολύ περισσότερες, αν και εκείνοι που δεν είχαν σωθεί, είχαν κάνει αφιερώσεις».
• Βλέποντας κάποτε έναν ολυμπιονίκη να νέμει τα πρόβατά του, στάθηκε και του είπε: «Ω, βέλτιστε, ταχέως μετέβης από των Ολυμπίων επί τα Νέμεα».

---

Αποφθέγματα του Διογένη

* Η ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ.

* ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΑΠΛΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ΑΝΟΙΧΤΑ.

* ΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΤΟΥΝ ΜΕ ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ.

* ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΩΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΑ.

* ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΣΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ, ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ, ΣΤΑ ΠΑΘΗ ΜΕ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ.

* Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ.

* ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ ΘΕΩΝ.

* Ο ΕΡΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΟΛΙΑ ΑΡΓΟΣΧΟΛΩΝ.

* ΑΘΛΙΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΓΕΡΟΣ.

* ΑΠ’ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΔΑΓΚΩΜΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ Ο ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣ, ΑΠΟ ΤΑ ΗΜΕΡΑ Ο ΚΟΛΑΚΑΣ.

* Η ΚΟΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΥΒΔΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.

* Η ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΝΑ ΖΕΙΣ ΚΑΚΑ.

* ΟΙ ΟΜΟΡΦΕΣ ΕΤΑΙΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΠΙΟΤΟ.

* ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΟΥ ΤΥΧΕΙ.

* Ο ΗΛΙΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΠΑΤΟΥΣ, ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΟΛΥΝΕΤΑΙ.

* ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΤΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΦΕΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΣΧΡΟΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΤΟΥΣ.

* ΟΙ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ ΑΝΤΛΟΥΝ ΤΗΝ ΗΔΟΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΥΧΙΑ.

* Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟΣ ΓΙΑΤΙ ΟΤΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ.

* Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΣΗ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΤΩΧΟΥΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ ΣΤΟΛΙΔΙ.

* Η ΑΣΚΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ.

* ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ, ΕΝΩ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΚΑΘΕ ΕΜΠΟΔΙΟ.

* ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΟΧΙ ΤΟΥΣ ΑΧΡΗΣΤΟΥΣ ΚΟΠΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Η ΦΥΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ.

* ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΥΣΤΥΧΟΥΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΗΣΙΑΣ ΤΟΥΣ.

* ΟΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΕ ΗΔΟΝΕΣ, ΕΝΟΧΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥΣ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΝ ΤΙΣ ΗΔΟΝΕΣ.

* Ο ΥΠΕΡΤΑΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.

* ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ.

* Η ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ, Η ΚΑΛΗ ΦΗΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΛΙΔΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΚΙΑ.

* Η ΜΟΝΗ ΣΩΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ.

* ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΕΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ.

* Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ, Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΧΡΗΣΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΑΓΚΑΙΑ.